برآورد رسوب معلق با استفاده از مدل‌هاي ناپارامتريك M5و رگرسيون تطبيقي چند متغيره اسپلاين (MARS)(مطالعه موردي: رودخانه هاي تيره ماربره لرستان)

در پژوهش حاضر از الگوريتم درختي M5 و رگرسيون تطبيقي چند متغيره اسپلاين MARS به‌عنوان روش‌هاي نوين جهت برآورد بار معلق رسوب در مقايسه با روش منحني سنجه رسوب استفاده شده است. اطلاعات مورداستفاده در اين پژوهش شامل دبي جريان آب و دبي رسوب مربوط به چهار ايستگاه هيدرومتري تيره دورود و تيره مروك بر روي رودخانه تيره و همچنين ماربره دورود و ماربره دره تخت بر روي رودخانه ماربره در استان لرستان است. جهت ساخت و صحت سنجي مدل ها، دبي جريان با يك، دو و سه روز تأخير و دبي جريان همان روز به همراه باران به‌عنوان پارامترهاي ورودي و دبي بار معلق رسوب به‌عنوان پارامتر خروجي در نظر گرفته شد. جهت بررسي كارايي مدل ها و مقايسه نتايج آن ها با روش هاي متداول موجود از آناليزهاي آماري استفاده شد. در ايستگاه ماربره دورود، مقدار RMSE و R2 مربوط به مدل M5 به ترتيب 0.47 و 0.71 و براي مدل MARS به ترتيب 0.46و 0.72 بوده درحالي‌كه در روش منحني سنجه اين مقدار 0.56 و 0.64 است. عملكرد مدل هاي ارائه شده، نشان دهنده بهبود دقت و توانايي آن ها در تخمين بار معلق رسوب مي باشد. نتايج حاصل نشان داد كه معادلات ارائه‌شده توسط مدل هاي درختي M5 و MARS دقت بيشتري نسبت به منحني سنجه دارند. بر اساس نتايج به‌دست‌آمده مشاهده شد كه دو روش M5 و MARS پاسخ هاي نزديك به هم ارائه داده اند، اما در نهايت با توجه به ساختار ساده و مفهومي مدل M5 اين روش به‌عنوان روش مناسب تر جهت برآورد بار معلق در محدوده موردمطالعه انتخاب گرديد. علاوه بر آن بررسي روابط به‌دست‌آمده از دو مدل M5 و MARS نشان داد كه از ميان پارامترهاي ورودي، دبي جريان روز قبل و همان روز جهت برآورد بار معلق مورداستفاده قرار گرفته اند و مقادير پيش بيني بيش از هر عاملي متأثر از اين دو عامل بوده اند.