مديريت هوشمند برنامه ريزي آبياري به منظور افزايش بهره وري مصرف آب در گياه چغندرقند

برنامه ريزي آبياري از عمليات مديريتي مهم در مصرف آب در بخش كشاورزي است كه نظر بسياري از محققان را به خود جلب كرده است. از انجا كه مدل هاي هوشمند در برنامه ريزي آبياري نقش مهمي در مديريت مصرف آب در مزارع دارند، اين پروژه با هدف تاثير اين گونه مدل ها بر مصرف آب چغندرقند در ايستگاه تحقيقات كشاورزي زرقان فارس درسال زراعي97 98 اجرا گرديد. اين آزمايش گرچه با سه تيمار و سه تكرار در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي اجرا شده اما نتايج ارائه شده در اين مقاله صرفا در راستاي هدف فوق مي باشد. تيمارها شامل : برنامه ريزي آبياري با استفاده از سامانه هوشمند (T1)؛ برنامه ريزي آبياري با استفاده از نتايج محاسبات نياز آبي محصول از روش پنمن مانتيث و داده هايسايت هواشناسي منطقه(T2) و برنامه ريزي آبياري با استفاده از شيوه مديريتي سنتي توسط كشاورزان(T3) بود.در هر تكرار6 خط از رقم آرتابه طول 8 متر كشت و با سيستم آبياري نواري تيپ آبياري شد. نتايج نشان داد مصرف آب در تيمارهاي T1 وT2‌ حدود 27 و 15درصد نسبت به مديريت آبياري سنتي صرفه جوييداشت. متوسط مصرف روزانه بر اساس مديريت تيمار T1 حدود 7 ميليمتر در روز بدست آمد كه طي مراحل مختلف رشد اين مصرف از 2 تا10 ميليمتر در روز تغييرات داشت و همواره كمترين ميزان مصرف در مقايسه با تيمارهاي ديگر بود.با توجه به ميزان مصرف سالانه در سه تيمارT1،T2 وT3به ترتيب 8946، 10194 و 12130مترمكعب در هكتار،صرفه جويي 27 در صدي در سامانه نسبت به تيمار شاهد ملاحظه شد.اين مقدارصرف جويشامل دو بخش، 10 درصد به دليل كاهش در مدت زمان آبياري و حدود 17 درصد به دليل تنظيمات دبي ورودي به كرت هاي آزمايشي بود. اندازه گيري هاي دوره اي حجم آب ورودي و پايش رطوبت خاك در هر آبياري باعث بهبود مديريت توزيع آب و در نتيجه كاهش يك ساعت در مدت آبياري تيمارهاي T1نسبت به دو تيمارديگر گرديد. در تيمارهاي T1، T2 وT3 به ترتيب شاخص بهره وري مصرف آب بر اساس عملكرد ريشه 3.46، 2.25 و 2.07 كيلوگرم به ازاء هر متر مكعب و بر اساس عيار قند 0.69 ، 0.44 و0.38كيلوگرم شكر به ازاء هر متر مكعب بدست آمد.