بررسي تطبيقي ويژگي‌هاي اقليمي در داستان‌هاي صادق چوبك و شيرزاد حسن

A comparative study of climatic features in the stories of Sadegh Chubak and Shirzad Hassan

ادبيات تطبيقي شاخه‌اي از نقد ادبي است كه به سنجش و بررسي محتوايي و ساختارييِ ميان آثار، عناصر، گونه‌هاي ادبي، سبك‌ها، دوره-ها و شخصيت‌هاي ادبي در يك زبان يا زبان‌هاي مختلف مي‌پردازد. در اين راستا ادبيات تطبيقي در هر دوره‌اي افزون بر رويكردهاي ساختاري، به مثابة آيينه‌اي است كه جلوه‌هاي گوناگون اجتماعي، فرهنگي و سياسي را منعكس مي‌كند. در اين ميان، ادبيات فارسي و ادبيات كُردي در عرصه ادبيات تطبيقي، همواره شاهد شباهت‌هايي با هم بوده‌اند. در زمينۀ ادبيات داستاني، در ايران و كُردستان عراق، نويسندگاني چون صادق چوبك و شيرزاد حسن، هر دو از سرآمد نويسندگان و رمان‌نويسان صاحب سبك و تأثيرگذار در ادبيات معاصر به شمار مي‌آيند و در اين زمينه، آثار ماندگاري بر جاي نهاده‌اند. با توجّه به اين‌كه صادق چوبك و شيرزاد حسن با ديدگاه‌هاي مشابه به طرح مسائل و مشكلات زادگاه و اقليم خويش پرداخته‌اند، دو اثر «سنگ صبور» و «تنگسير» از صادق چوبك، با دو اثر «زني بر فراز مناره» و «ناتور درّه» از شيرزاد حسن كه از معروف‌ترين آثار هر يك از دو نويسنده محسوب مي‌شوند، براي بررسي و مقايسه، انتخاب شده‌اند. در پژوهش حاضر سعي بر آن است كه با تكيه بر روش توصيفي – تحليلي شاخصه‌هاي ادبيات اقليمي، همچون مسائل جغرافيايي، فرهنگي، اجتماعي در چهار رمان مذكور بررسي شود. نتايج پژوهش حاكي از آن است كه شاخصۀ فرهنگ و جغرافيا از بسامد بالاتري در آثار منتخب برخوردار است.

Comparative literature is a branch of literary criticism that examines the content and structure between works, elements, literary genres, styles, periods, and literary characters in a language or different languages. In this regard, comparative literature in each period, in addition to structural approaches, is a mirror that reflects various social, cultural and political manifestations. Meanwhile, Persian literature and Kurdish literature in the field of comparative literature have always witnessed similarities. In the field of fiction, in Iran and Iraqi Kurdistan, writers such as Sadegh Chubak and Shirzad Hassan are both prominent writers and novelists with a style and influence in contemporary literature and have left lasting works in this field. Considering that Sadegh Chubak and Shirzad Hassan have addressed the issues and problems of their homeland and climate with similar views, the two works "Sang Sabur" and "Tangsir" by Sadegh Chubak, with two works "Woman on the Minaret" and " "Nature darre" by Shirzad Hassan, which are the most famous works of each of the two authors, have been selected for review and comparison. In the present study, based on the descriptive-analytical method, the characteristics of climatic literature such as geographical, cultural and social issues in the four novels are examined. The results indicate that the characteristics of culture and geography have a higher frequency in selected works.