سنتزپژوهي تبيين كاركرد وقف درتوسعه فرهنگ ديني دررسالت دانشگاه اسلامي

مساله دانش و فرهنگ و چگونگي نهادينه كردن آن ها در نظام اجتماعي از قبل نظام آموزشي، از جمله رويكردهاي دوران متاخر در نظام دانشگاهي بوده. مراكز آكادميك در پويش تغيير كاركرد خود، امروزه در فراگيري جريان سازي نظام دانش و فرهنگ، رسالتي بنيادين داشته اند. و فرهنگ ديني در بازخوران نظام آموزشي، مورد توجه پيشرانان جريان فكري قرار گرفته است. وقف، به عنوان سرچشمه فياض نظام انديشه اي توانسته است در اين كنشگري ايفاگر بسياري از تعهدات مدني باشد. هدف:هدف اين پژوهش، ارائه يك فراتركيب از مصاديق و مضامين اصلي فرهنگ ديني در دانشگاه اسلام بر اساس مطالعات صورت گرفته است. بر همين مبنا، مطالعه حاضر به لحاظ هدف از نوع كاربردي و روش: روش پژوهش، كيفي بوده. جامعه آماري پژوهش شامل پژوهش هاي صورت گرفته در حوزۀ فرهنگ ديني بوده كه مجموعا95 مقاله چاپ شده به صورت فيزيكي و يا الكترونيكي انتخاب شده و مورد بررسي قرار گرفته است و با توجه به ملاكهاي پژوهش، تعداد 14 مقاله به صورت هدفمند گزينش گرديده بود و مورد تحليل واقع شده. توجه عميق به مساله فرهنگ و سازواره هاي بنيادين آن به عنوان يكي از كارويژه هاي وقف، موضوع محوري و تم اصلي اين مقالات بوده كه ضرورت ترويج موقوفات در حوزه نظام دانشگاهي را مورد تاكيد قرار داده است. در عين حال ارائه راهكار اثربخش علمي در چگونگي چترگونگي مولفه فرهنگ ازقبل وقف،درنظام دانشگاهي مساله مغفول اين پژوهش ها بوده.يافته‌ها: يافته هاي اين مقاله نشان داده است كه فرهنگ ديني از حيث ملاك هاي اقتصادي12مصداق و به لحاظ ملاك هاي اجتماعي19و از لحاظ مقولات فرهنگي17مصداق را در خود جاي داده است.نتيجه گيري: يافته هاي پژوهشي نشان داده كه در مقالات تحليل شده، بررسي تطبيقي چنداني با مولفه هاي فرهنگ از ابعاد مختلف صورت نگرفته است. از سوي ديگر بيشتر نويسندگان، به دليل عدم اشرافيت كامل بر مباني ديني و آثار وقف، در تبيين و تطبيق مساله و چگونگي تحقق فرهنگ ديني، چندان موفق نبوده اند، ضمن اين كه چندان روشن و مشخص نشده كه در حقيقت كدام بخش از سيستم هاي دانشگاهي از اين نوع تحقيقات بهره برده اند. حتي احتمال قويي مطرح بوده كه چندان مراجعه و استنادي به اين نوع تحقيقات در حوزه سياست گذاري هاي كلان جامعه رخ نداده است. اين عيب و ايراد بزرگي بوده  كه متاسفانه در تحقيقات علمي به آن چندان توجه نشده . دليل اين امر هم آن بوده كه رابطه محققان حوزه هاي مختلف علمي با واقعيات نهادها و سازمان هاي موجود، يك رابطه يك طرفه بوده است.