تحليل الگوهاي همديدي و ترموديناميك منجر به بارش‌هاي ابر سنگين و برآورد پهنه آبي حاصل از بارش‌ها درحوضه آبخيز كرخه

Analysis of Synoptic and Thermodynamic Patterns Leading to extremely Heavy Rainfall and Estimation of Water Area Resulting from Precipitation in Karkheh Basin

براي بررسي بارش‌هاي ابرسنگين حوضه كرخه، ازآمار بارش‌هاي روزانه حوضه آبخيز(2018-2005)،تصاوير ماهواره‌اي راداري سنتينل 1، لندست و از داده‌هاي جوي نم ويژه، فشار، ارتفاع ژئوپتانسيل،امگا و جريان باد، استفاده گرديد. نتايج بيانگر آن است، در مجموع بارش‌هاي سنگين به تفكيك سال روند افزايشي را نشان مي‌دهد.بارش ­هاي سنگين از مقدار حداقلي15 تا 49 روز (مقدار تجمعي بلند مدت) در سطح حوضه تغيير دارند. بيشترين بارش‌هاي سنگين در سطح حوضه به ترتيب متعلق به ماه‌هاي دسامبر، آوريل، نوامبر و مارس مي‌باشد. موقعيت استقرار سامانه‌هاي حرارتي پرفشار سيبري، كم فشار سودان،كم فشار پاكستان در سطح زمين و سامانه هاي ديناميكي پرفشار عربستان و ناوه مديترانه الگوي غالب و تعيين كننده بارش‌هاي ابر سنگين در حوضه ابريز كرخه مي باشد. عامل اصلي افزايش پهنه آبي درياچه در بارش‌هاي ابر سنگين،افزايش تعداد روزهاي دوره بارشي نيست، بلكه گسترش زياد جنوب سوي ناوه مديترانه، جابجايي شرق سوي واچرخند عربستان بر روي درياهاي گرم و شار قائم بخار آب شمال سو درياهاي گرم جنوبي به جلو ناوه مي‌باشد. همچنين در بررسي موقعيت قرارگيري هسته جت براي ايجاد بارش‌هاي ابرسنگين، مناسب‌ترين حالت قرارگيري هسته درموقعيت عرضي 24 درجه شمالي و طول 42 شرقي(مركز كشور عربستان) مشاهده شد، بگونه‌اي كه در اين حالت ناپايدارترين بخش جت(منطقه خروجي جت) منطبق بر بخش جلويي ناوه‌بر روي حوضه كرخه مي‌باشد.

To investigate the super-heavy precipitation of Karkheh Basin, daily precipitation statistics of the basin (2005-2018), radar satellite images of Sentinel 1, Landsat, and data on specific humidity, pressure, geopotential height, omega, and wind flow have been used. The results show that the total of heavy rainfall by year shows an increasing trend. Heavy rainfall varies from a minimum of 11 to 40 days (long-term cumulative amount) at the basin level. Most of the heavy rainfall in the basin occurs in the last days of winter and the first days of autumn. The location of Siberian high-pressure, Sudan low pressure, Pakistan lowpressure surface systems and dynamic high-pressure systems of Saudi Arabia and the Mediterranean is the dominant pattern and determinant of extremely precipitation in the Karkheh catchment. The main reason for the increase in the lake's water area in extremely precipitation is not the increase in the number of days of the rainy, but the large expansion south of the Mediterranean trough, eastward movement of the Saudi anticyclone on warm seas and vertical water vapor flux north of the warm southern seas. Also, in examining the position of the jet core to create extremely rainfall, the most suitable position of the core was observed in the transverse position of 24 degrees north and longitude 42 east (center of Saudi Arabia), so that in this case the most unstable part of the jet (exit area Jet) corresponds exactly to the front of the trough on the Karkheh basin.