عنوان مقاله :
بررسي نقش مراكز مذهبي در كاهش انزواي اجتماعي محلههاي شهري با رويكرد سرمايه اجتماعي، نمونه موردي: (محله تجريش و محله شاه عبدالعظيم تهران)
پديد آورندگان :
قهرماني، محمدعلي دانشگاه آزاد اسلامي واحد پرديس - دانشكده مهندسي - گروه برنامه ريزي شهري، پرديس، ايران , اميني، الهام دانشگاه آزاد اسلامي واحد پرديس - دانشكده مهندسي - گروه برنامه ريزي شهري، پرديس، ايران
كليدواژه :
مراكز مذهبي , انزواي اجتماعي , سرمايه اجتماعي , تجريش , شاه عبدالعظيم , تهران
چكيده فارسي :
الگوي ساخت كالبدي را ميتوان سادهترين راه در راستاي دستيابي به شكلگيري همبستگي اجتماعي و كاهش انزواي اجتماعي دانست. بيترديد كيفيت كالبدي شهر در ميزان و چگونگي برقراري روابط اثرگذار خواهد بود؛ بهعبارتديگر، روابط اجتماعي موجود در شهر كه مقداري از آنها ناشي از نقش مراكز مذهبي موجود در محله است؛ روح محله را زنده ميسازد و بدون شك، كميت و كيفيت آن، درگرو سلامت كالبد محله خواهد بود. هدف اين تحقيق بررسي و شناسايي شاخصهاي نقش مراكز مذهبي در كاهش انزواي اجتماعي محلههاي تجريش در منطقه 1 و شاه عبدالعظيم در منطقه 20 تهران با رويكرد سرمايه اجتماعي كه ميتواند با كاهش انزواي اجتماعي اين محله با رويكرد سرمايه اجتماعي منجر شود. در اين پژوهش از روش پيمايشي استفادهشده است. دادهها بهصورت پرسشنامه و مصاحبه سازمانيافته در ميان شهروندان محله تجريش در منطقه 1 و محله شاه عبدالعظيم در منطقه 20 تهران براي تجزيهوتحليل دادهها از نرمافزار SPSS و lisrel8.8 و Excel استفاده شد. بررسي نقش مراكز مذهبي در كاهش انزواي اجتماعي محلههاي شهري با رويكرد سرمايه اجتماعي، از طريق معيارهاي؛ (ساختاري، ارتباطي، شناختي) بررسي شدند. از طريق تجزيهوتحليل دادههاي پرسشنامه با استفاده از تحليل عاملي تأييدي مشخص شد كه زيرمعيارها و سؤالات تحقيق بهطور كامل معرف مؤلفههاي 3 گانه ب نقش مراكز مذهبي در كاهش انزواي اجتماعي محلههاي شهري با رويكرد سرمايه اجتماعي، نمونه موردي: (محله تجريش در منطقه 1 و محله شاه عبدالعظيم در منطقه 20 تهران) هستند. بر اساس آزمون پيرسون؛ مؤلفهي ارتباطي بالاترين تأثير را بر روي كاهش انزواي اجتماعي محلههاي تجريش و شاه عبدالعظيم ميگذارد (beta=0.779)( beta=0.698) دارد. بيشترين تأثير و ارتباط بين سرمايه اجتماعي و مؤلفههاي 11گانه نقش مراكز مذهبي بر كاهش انزواي اجتماعي محلههاي شهري به ترتيب زير است: مشاركت، حضور پذيري، هويت، اعتماد، صداقت، دينداري، روايات مشترك، تركيب روابط، همگوني اجتماعي، نهادي، الزامات و انتظارات.مدل مفهومي تحقيق با استفاده از مدل ليزرل تدوين و برازش آن از طريق ضرايب تي استانداردشده بر روي نشانگرهاي مدل( كه بزرگتر از قدر مطلق 1.96) تائيد گرديد. مؤلفههاي تحقيق نيز بر اساس ميانگين رتبهاي آزمون فريدمن اولويتبندي شدند كه عبارتاند از؛ بعد ارتباطي(1.17)،بعد ساختاري (2.87)، بعد شناختي (3.16). نتايج نهايي حاصل از بررسي شاخص كلِ نقش مراكز مذهبي در كاهش انزواي اجتماعي محلههاي شهري با رويكرد سرمايه اجتماعي، ميانگين محلهي تجريش 2.95 محلهي شاه عبدالعظيم 2.82 ميباشد. هر دو محله ازنظر نقش مراكز مذهبي در كاهش انزواي اجتماعي محلههاي شهري با رويكرد سرمايه اجتماعي در وضعيت نزديك به ميانه نظري ميباشد و تأثيرگذاري مراكز مذهبي در كاهش انزواي اجتماعي اين دو محله مشهود است. در پايان پس از تدوين مدل مفهومي و ارائه پيشنهاداتي جهت كاهش انزواي اجتماعي محلههاي شهري با رويكرد سرمايه اجتماعي با استفاده از نقش مراكز مذهبي، در محلههاي تجريش و شاه عبدالعظيم ارائه شد.
عنوان نشريه :
جغرافيا و مطالعات محيطي