بررسي تطبيقيِ معيارهاي اخراج قانوني؛ نقد معيارهاي موجود و ارائۀ معياري مطلوب: معيار اخراج منصفانه

Comparative Analysis of Criteria of Legal Dismissal; A Critique of Current Standards and a Case for the Preferred Standard: Standard of Justified Dismissal

تضمين امنيت شغلي كارگران در گرو جلوگيري از اخراج‌هاي خودسرانه است، لكن در بحث اخراج كارگران آنچه در حقوق ما كمتر به آن توجه شده و ضرورت انجام پژوهش حاضر را نمايان‌تر ساخته، بررسي ضوابط و معيارهاي حاكم بر حق فسخ يك‌جانبه است. در نتيجه، در اين مقاله به تبيين و نقدِ معيارهايي كه در نظام‌هاي حقوقي مختلف راجع به اساسِ مستحق شناختن كارفرما در اخراج كارگر وجود دارد و سپس، ميزانِ سازگاري معيارهاي مستنبط از مصاديق اخراج قانوني در نظام حقوقي ما با آن‌ها پرداخته شده است. نهايت آنكه رويكرد مطلوب، پيش‌بينيِ موردي مصاديق جواز اخراج كارگر، همچون تحقق تقصير سنگين وي و يا تغييرات بنيادين اقتصادي، از يك سو و درنظر گرفتنِ مقرره‌اي عام راجع به تشريفات و حمايت‌هاي پسينيِ منصفانه از چنين كارگراني دانسته شده است‌. در اين ميان، اعطاي يك صلاحديدِ مبتني بر انصاف براي مراجعِ تخصصي رسيدگي‌كننده به موضوع با اشخاص واقعاً متخصص در حوزة حقوق كار بايسته است، به‌نحوي كه در بررسي تحقق اين مصاديقْ منفعل نبوده، در هر مورد بتوانند عملكرد كارفرما را در شكل و ماهيت با معيار انصاف سنجيده، درصورت عدم تطابق، تصميم كارفرما را رد نمايند.

To safeguard job security of workers against arbitrary dismissal by their employer on the one hand, and the possibility of exercise of the right of unilateral termination by employer in some cases, on the other hand, and mode of reconciliation between these two apparently conflicting goals has always been one of the most challenging issues in labor law. Achievement of the best solution in this regard might seem quite challenging; However, a thorough analysis of the basis and criteria which underly justified dismissal on part of employer might help achieve the preferred solution. Therefore, in the present study, we seek to provide an answer to the question of determining the preferred standard governing the employer’s right of unilateral termination. As the conclusion of our analysis, application of standard of “Fair Dismissal”, which, as a general rule, governs other rules and regulations regarding the right of termination of employer, is preferred. Accordingly, courts should on a case-by-case basis, determine whether the dismissal accords from formal and material point of view with requirements of fairness or not and thus base his decision as to its validity accordingly.