اثر استفاده از رسانه‌ها بر گرايش به مصرف لوازم آرايشي در زنان: يك مدل ساختاري با توجه به ميانجيگري متغيرهاي روانشناختي

The effect of media use on the tendency to use cosmetics in women: a structural model concerning the mediation of psychological variables

شيوع استفاده از مواد آرايشي از ابتداي توليد آنها در زنان بسيار بالاتر از مردان است و محتواهاي توليد شده در رسانه‌ها نيز معمولاً به زنان آموزش مي‌دهند تا به استانداردهاي ساخته شده‌ي اجتماعي از زيبايي برسند. امروزه مصرف افراطي لوازم آرايشي در بين زنان و دختران ايراني به يك مسئله مهم رواني-اجتماعي تبديل شده است. بنابراين، پژوهش حاضر با هدف آزمون مدل استفاده از رسانه‌ بر گرايش به مصرف لوازم آرايشي با توجه به نقش ميانجيگر دروني‌سازي الگوهاي رسانه، باورها در مورد ظاهر و نگراني از تصوير بدني انجام شد. بدين منظور 324 دانشجوي دختر دانشگاه اصفهان با استفاده از روش نمونه‌گيري خوشه‌اي به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند و به مقياس‌هاي مصرف رسانه (تجديد نظرشده) و باورها در مورد ظاهر، سياهه نگراني از تصوير بدني و پرسشنامه‌هاي نگرش‌هاي اجتماعي-فرهنگي در مورد ظاهر (ويراست سوم) و گرايشات و رفتارهاي جبراني براي زيبايي و تناسب اندام پاسخ دادند. مدل پژوهش با استفاده از تحليل مدليابي معادلات ساختاري آزمون شد و معناداري اثرات مدل با استفاده از روش بوت‌استراپ مورد بررسي قرار گرفت. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارهاي SPSS و AMOS مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتايج آزمون مدل نشان داد كه اندازه شاخص هاي برازش مدل در حد مطلوبي است و اين مدل با داده‌هاي تجربي برازش مطلوبي دارد. همچنين، بررسي نتايج بوت‌استراپ نشان داد كليه اثرات مدل معنادارند. به طور كلي، نتايج پژوهش حاضر از اهميت نقش دروني‌سازي الگوهاي رسانه و نگراني از تصوير بدني در گرايش زنان ايراني به مصرف لوازم آرايشي حمايت مي‌كند. اين نتايج در بافت پژوهشي و نظري تبيين شد و پيشنهاداتي در اين زمينه ارائه شد.

Today, the excessive use of cosmetics among Iranian women and girls has become a critical psychosocial issue. Therefore, the present study aimed to test the media use model to use cosmetics concerning the mediating role of internalization of media patterns, beliefs about appearance, and body image concerns. For this purpose, 324 female students of the University of Isfahan were selected as the research sample using cluster sampling method and responded to the Media Consumption (Revised) and Beliefs about Appearance Scales, Body Image Concerns Inventory, and Socio-Cultural Attitudes to Appearance (Third Edition) and Compensatory Tendencies and Behaviors for Beauty and Fitness Questionnaires. The research model tested using structural equation modeling analysis, and the significance of the model effects evaluated using the bootstrap method. Data were analyzed using SPSS and AMOS software. Testing the model showed that the size of the fit indices for the model is desirable and this model has a good fit with the experimental data. Also, bootstrap results showed that all model effects are significant. In general, the results of the present study support the importance of the role of internalizing media patterns and body image concern in the tendency of Iranian women to use cosmetics.