كليدواژه :
بعد نهان , شهر , فراتركيب , فرم شهري , تحليل لايه اي علت ها
چكيده فارسي :
بيان مسأله: مفهوم فرم شهري بعنوان يكي از مهمترين موضوعات شهرسازي، همواره محل اختلاف صاحبنظران بوده است. بسياري از آن ها با رويكردي كالبدي-عملكردي به فرم شهري نگريسته اند. در حاليكه براي شناخت آن بايد مجموعه اي از نيروهاي اثر گذار بر توسعه شهر را مورد بررسي قرار داد.
هدف: هدف اين پژوهش بررسي ابعاد، معيارها و شاخص هاي فرم شهري و نحوه ارتباط آن ها با نظريات پشتيبان در جهت دستيابي به درك جامع از مفهوم فرم شهري مي باشد.
روش: براي دستيابي به هدف مذكور، از روش فراتركيب استفاده شده است. در مرحله اول از ميان 69 منبع مرتبط يافته شده، تعداد31 منبع با استفاده روش ارزيابي كسپ، غربال و انتخاب گرديد. در مرحله بعد، منابع مذكور با محوريت سوال پژوهش در نرم افزار Maxqda2020 كدگذاري شده و مورد تحليل قرار گرفت.
يافته‌ها: در نوشتار حاضر طي فرآيند استخراج اطلاعات، مجموعا72 كد شناسائي گرديد. اين تعداد در قالب 4 مقوله "انواع فرم شهري معاصر"، "ابعاد فرم"، "وضوح" و "نظريات پشتيبان" طبقه بندي و مورد بررسي قرار گرفت.
نتيجه گيري: در اين پژوهش تلاش شده است كه با بررسي منابع 40 سال اخير، ديدگاه نسبتا كاملي در مورد فرم شهري ارائه شود. بنابر تحليل هاي صورت گرفته، مفهوم فرم شهري مشتمل بر دو بعد نهان و آشكار مي باشد. بعد آشكار ناظر بر ويژگي هاي بيروني و قابل رويت بوده و بعد نهان بر ويژگي هاي دروني و غير ملموس تكيه دارد. در طي ساليان اخير، نظريه پردازان تلاش كرده اند ويژگي هاي بيشتري از بعد نهان فرم شهري را مورد توجه قرار دهند. براي دستيابي به فرم شهري مطلوب، بايد توجه بيشتري به اين بعد داشت، چراكه ابعاد و شاخص هاي نهان، پيشران هاي توسعه شهر بوده و اثرگذاري بلند مدت بر سيستم هاي شهري مي گذارند.
چكيده لاتين :
Problem Statement: The concept of the urban form has always been hotly debated by the urban development researchers, who mostly have addressed it adopting a physical-functional approach. However, to gain a clearer understanding of this concept, it is necessary to consider a series of factors affecting urban development.
Objective: This study aimed to examine urban form dimensions, criteria, and indicators and their relationship to supporting theories in order to provide a comprehensive understanding of the urban form.
Methods: The study used the meta-synthesis method to fulfill its objectives. In Stage 1, 61 out of 30
relevant resources were screened and selected via the Critical Appraisal Skills Program (CASP). Then, these resources were encoded and analyzed in Maxqda 2222 in terms of the research questions.
Results: After the data analysis, 12 codes were identified, which were then classified and examined in four categories of different types of contemporary urban forms, form dimensions, intelligibility, and supporting theories.
Conclusion: The present study tried to provide a relatively complete understanding of the urban form by going through the resources of the recent 22 years. The analysis showed the urban form to include overt and covert dimensions. The overt dimension addresses external, tangible features, and the covert dimension addresses internal, intangible features. Over recent years, scholars and researchers have tried to address a greater number of the covert dimension features. The covert dimension needs more attention in order to attain the ideal urban form because covert dimensions and indicators drive urban development and have long-term effects on urban systems.
