سلسله مراتب و تغيير ضمانت اجراهاي نقض قرارداد: تحليل رويكرد اسناد بين المللي و حقوق ايران

Hierarchy and Change of Remedies for Breach of Contract: International Instruments and Iranian Law Approaches

يكي از موضوعات مهم نقض قرارداد، سلسله مراتب ميان ضمانت اجراها و امكان تغيير آن ها است. تحقيق حاضر بر پايه اين سؤال بنا شده است كه آيا سلسله مراتب و اولويتي ميان ضمانت اجراها وجود دارد يا خير و آيا زيانديده استحقاق دارد پس از انتخاب ضمانت اجراي مورد نظر خويش، آن را تغيير داده و ضمانت اجراي ديگري انتخاب كند؟ اسناد بين المللي راجع به قراردادها مانند اصول حقوق قراردادهاي اروپا و اصول يونيدرو برخي از جنبه هاي موضوع را مورد توجه قرار داده اند؛ با اين حال قانون مدني ايران در اين خصوص ساكت است و اگرچه برخي نويسندگان ديدگاه هايي در مورد سلسله مراتب ضمانت اجراها مطرح نموده اند، اما تغيير ضمانت اجرا در حقوق ايران هيچ گاه موضوع تحقيق قرار نگرفته است. مقاله حاضر با مطالعه تطبيقي مي كوشد تا موضوع تحقيق را نسبت به ضمانت اجراهاي الزام به ايفاي تعهد، فسخ قرارداد، خسارت و تقليل ثمن مورد تحليل قرار دهد. بديهي است كه يافته هاي تحقيق حاضر در قلمرو قراردادهاي داخلي و بين المللي كاربرد داشته و فوايد عملي آن در دعاوي ناشي از قرارداد غيرقابل انكار است.

One of the most significant issues concerning breach of contract is the hierarchy between the remedies and the possibility of their change. This article examines the hierarchy of remedies and an aggrieved party’s ability to change his initially-sought remedy to another one. While international instruments of contract law such as the Principles of European Contract Law and UNIDROIT Principles have addressed some aspects of the issue, the Iranian Civil Code is silent on the matter. Although the legal literature addresses some features of the hierarchy of remedies, it has not touched upon the change of a remedy. This article investigates the issue in relation to main remedies including specific performance, termination, of contract, damages, and price reduction. It is a truism that the findings of the research are generalizable to the context of domestic contracts as well as international ones, and its practical usefulness is undeniable in contract litigations.