تحليل اعتراضات صنفي- اجتماعي اخير در ايران از منظر نظريه سياست خيابان

اعتراض‌هاي صنفي اجتماعي در ايران از ديماه 1396 به اين سو را مي‌توان به عنوان نقطه عطف و تعيين‌كننده تلقي كرد زيرا به لحاظ ماهوي، تاكتيكي و شكلي تا حد زيادي از اعتراض‌هاي پيشين متمايز هستند. اين پژوهش در راستاي نظريه سياست‌ خيابان و با روش پژوهش اكتشافي و روش جمع‌آوري داده‌ها از نوع تحليل محتواي مطالبات و شعارهاي معترضان صنفي و اجتماعي و نيز اظهارات كارشناسان انجام شده است. پرسش مقاله اين است كه مهمترين تمايزهاي ماهوي و شكلي اعتراض‌هاي صنفي و اجتماعي از ديماه 1396 به اين سو از اعتراض‌هاي گذشته چيستند و چرا روي داده‌اند؟ مهمترين يافته‌هاي اين پژوهش آن است كه اين اعتراض‌ها به لحاظ ماهوي از نوع خودانگيخته و مستقيم در خيابان، بدون رهبر، نوآوري در تاكتيك مبارزاتي، بي‌اعتمادي به تشكل‌هاي صنفي و مدني، مستمر و زنجيروار، ارتباطات افقي با اعتراض‌هاي مشابه و ويژگي‌هاي ديگر بوده‌اند. داده‌ها و اطلاعات برآمده از تحليل ‌محتواي مطالبات و شعارهاي معترضان و اظهارات كارشناسان نشان مي‌دهد كه به ترتيب متغيرهاي اقتصادي معيشتي، سياسي، اجتماعي، انگيزشي، محيط زيستي و حقوقي در اين اعتراض‌ها تأثيرگذار بوده‌اند اما متغير اقتصادي و معيشتي از بالاترين و بيشترين نقش برخوردار بوده است.