صلاحيت ترافعي ديوان عدالت اداري؛ بازخواني اصل 173

Adversarial Jurisdiction of the Administrative Justice Court : Rereading of Article 173

ديوان عدالت اداري مهم‌ترين مرجع قضايي است كه در سال 1360 در راستاي اهداف عاليۀ اصل 173 قانون اساسي به‌وجود آمد. يكي از چالش‌هايي كه از همان آغاز گريبان‌گير ديوان بوده، مسئلۀ «صلاحيت ترافعي» اين مرجع است، به‌نحوي كه تا امروز جدال پيرامون اين موضوع ميان حقوق‌دانان ادامه داشته است. با درك چنين اهميتي، نگارندۀ نوشتار حاضر با استفاده از روش تحقيق توصيفي- تحليلي، پيرامونِ صلاحيت ترافعي ديوان عدالت اداري در مورد دعاوي عليه اداره بحث كرده است. بنابراين در پاسخ به چنين امكاني اين‌چنين نتيجه‌گيري شده است؛ اولاً منظومۀ قوۀ قضائيه نيازمند بازخواني مفهوم اصل تناظري بودن دادرسي در خصوص ديوان عدالت اداري است. ثانياً با درنظر گرفتن فلسفۀ وجودي مرجع يادشده بايد بازخواني دوباره‌اي از ظرفيت‌هاي قانون ديوان عدالت اداري ارائه گردد. ثالثاً معيار «ترافعي بودن» از اساس معيار درستي براي تعيين مرزهاي صلاحيتيِ ديوان عدالت اداري نبوده و نيازمند معيار جديدي است.

The Administrative Justice Court is the most important judicial authority that was established in 1981 in line with the supreme goals of Article 173 of the Constitution. One of the challenges that has plagued the Court since the beginning, has been the issue of "adversarial jurisdiction" and the debate over this issue has continued among lawyers. Realizing this importance, the present article uses a descriptive, analytical research method to discuss the adversarial jurisdiction in litigation against the administration. Therefore, in response to such a possibility, it has been concluded that the judiciary needs rereading the adversarial principle in connection with the Court of Administrative Justice. Also, given the existential philosophy of the institution, a rereading of the capacity of the Administrative Justice Court is needed. In addition, the criterion of “adversary» was not the right criterion for determining the jurisdiction of the Court of Administrative Justice and we need a new standard.