نقش شيوۀ انتخاب قضات ديوان بين‌المللي دادگستري در تضمين استقلال قضايي آن

The Role of the Election System of the Judges of the International Court of Justice in Ensuring Its Judicial Independence

بي‌طرفي قضات ديوان بين‌المللي دادگستري از الزامات استقلال قضايي آن است و نحوة انتخاب قضات از جمله عوامل مهم تضمين يا خدشه‌دار شدن بي‌طرفي آنهاست. هدف اساسي از مقررات مربوط به نحوة انتخاب قضات ديوان، ممانعت از دخالت مستقيم دولت‌ها در اين فرايند به‌منظور تضمين بي‌طرفي قضات و تماميت ديوان است. اين امر در مرحلة اول از طريق وارد كردن گروه‌هاي ملي ديوان دائمي داوري براي معرفي كانديدها و ايجاد سيستمي غيرمستقيم به‌منظور جلوگيري از دخالت مستقيم دولت‌ها، و پيش‌بيني سيستم دوگانة انتخابات يعني دخالت مجمع عمومي و شوراي امنيت در انتخاب قضات در مرحلة دوم، صورت مي‌گيرد. دخالت دو ركن مزبور بيانگر سازش ميان تفكر و منافع دولت‌هاي قدرتمند در داشتن نماينده در ديوان و تفكر و منافع ساير دولت‌ها در قرار گرفتن در شرايط برابر با دول مزبور است. اين مقاله با بررسي جداگانۀ هريك از اين مراحل در فرايند انتخاب قضات ديوان درصدد يافتن پاسخ اين پرسش است كه آيا سيستم انتخاب قضات ديوان و عملكرد آن به‌گونه‌اي است كه مانع دخالت قدرت سياسي دولت‌ها و در نتيجه، تضمين و حفظ بي‌طرفي قضات ديوان بين‌المللي دادگستري شود؟

The Impartiality of the judges of the International Court of Justice (ICJ) is one of the requirements of its judicial independence. The procedure of electing ICJ judges is an important factor in ensuring their impartiality. The main purpose of the UN Charter’s provisions on the election of ICJ judges is to prevent the interference of governments in the process in order to ensure the integrity of the Court. This is done, in the first stage, by nomination of the candidates through the national groups of the Permanent Court of Arbitration and a dual election system involving the General Assembly and the Security Council, in the second stage. The involvement of these two organs reflects a compromise between the thinking and interests of powerful states in having their own judges in the Court and the interests of other states who wished to be on an equal footing with the great powers. This article examines each of these steps in the process of electing judges, and seeks to answer whether the system of electing ICJ judges and its functionality is such that it can prevent the political interference of governments, and consequently, ensure and maintain the impartiality of the judges.