هستي‌شناسي حقوق بين‌الملل؛ از انكار تا پذيرش نظري-كاركردي

The Ontology of International Law: From Denial to Theoretical-Functional Acceptance

معماي ديرپاي «حقوق» بودن حقوق بين‌الملل، از مقدماتي‌ترين چالش‌هايي است كه حقوق بين‌الملل همواره با آن مواجه بوده و حتي در شاخه‌هاي مدرن حقوق بين‌الملل هم پرسش در خصوص كيفيت حقوقي، هنوز حديث مكرر است. در پاسخ به ايراداتي نظير اينكه حقوق بين‌الملل نه از فرمان حاكميت، بلكه صرفاً از ملاحظات اخلاقي سرچشمه مي‌گيرد و نمي‌تواند «حقوق» خوانده شود، صاحب‌نظران با تأكيد بر توزيع نابرابر قدرت ميان دولت‌ها به‌عنوان يك واقعيت در جامعۀ بين‌المللي، ضعف ضمانت اجرا در يك شاخۀ حقوقي را دليل بر نفي آن نمي‌دانند، شكل مجازات را در جوامع داخلي و بين‌المللي به‌كلي متفاوت مي‌يابند و حقوقي بودن مفهوم «حاكميت» و ارادۀ دولت‌ها به‌مثابۀ بنياني قطعي در حقوق بين‌الملل را به‌عنوان شاهد اين مدعا مطرح مي‌كنند. در كنار ساير پاسخ‌هاي ظريف نظري در دفاع از موجوديت حقوقي حقوق بين‌الملل، با الهام از نظرگاه جامعه‌شناسي حقوقي، مي‌توان از كاركردها و اشتغالات حقوق بين‌الملل نيز بهره جست. به اقتضاي كارويژۀ اجتماعي حقوق بين‌الملل و با تأكيد بر اينكه هر كجا جامعه‌اي هست حقوق هم هست، گريزي از پذيرش شاخصۀ حقوقي حقوق بين‌الملل نيست. تلاش همۀ جوامع براي نيل به منفعت جمعي مشترك، استفادۀ آن جامعه از حقوق را اجتناب‌ناپذير مي‌سازد و جامعۀ بين‌المللي، اين جامعۀ مشترك همۀ دولت‌ها، چاره‌اي جز بهره‌گيري از حقوق بين‌الملل ندارد.

The riddle of international law being ” law” has consistently been one of the primary challenges international law has encountered, even in its relatively more modern branches. In response to authors like Austin who contended that international legal norms are not law but morality, some scholars asserted that despite the uneven distribution of power among states, the weakness of sanctions in a legal order does not mean that it does not exist. Also, the notions of sovereignty and the will of states, as the basis of international relations, are legal conceptions and so, international law literally does exist. In fact, the unique elements of the international society and hence international law need to be thoroughly digested. Furthermore, a functional approach leads us to the legal quality of international law. Undoubtedly, all society-based relations and the collective struggle of society members to gain common interest require some sort of law. In other words, it is inevitable that the international community needs international law.