سنت قرآن پژوهي سياسي‌اجتماعي در ايران معاصر (شيخ هادي نجم آبادي و اسدالله خرقاني)

The Tradition of Quran politico-social Research in Contemporary Iran(Sheikh Hadi Najmabadi and Asadollah Kharaghani)

هدف اين پژوهش جريان‌شناسي چگونگي ساختارهاي تعاملي فكري سياسي‌‌اجتماعي و بازشناسي مؤلفه‌‌هاي آلترناتيو نظم گفتماني دين و سياست در تطور نظام انديشگي ايران، است. نگارش تاريخي سنت «اسلام نوانديش» صورت‌بندي نظام دانايي و ارتباطش با ديگر سنت‌هاي فكري-‌سياسي محور اصلي اين پژوهش است. پرسش اصلي اين نوشتار بر اين مطلب است كه رويكرد نوانديش‌‌گراي اسلامي در رابطه تعاملي منابع اصيل و مبارزه با انحطاط فكري مسلمانان در جامعه سياسي چگونه بوده است؟ و اين سنت چه تحولاتي در دوره پهلوي اول به خود ديده و در اين دوران، چه ارتباطي (تضاد، سايش و گفت‌وگوهايي) با ساير سنت‌ها نظير سنت اسلام فقاهتي، تجربه كرده است؟ روش پژوهش در اين مقاله توصيفي-‌تحليلي است. طرح و پاسخ اين پرسش‌‌ها مستلزم شناخت و بازفهم تاريخ ايران و تاريخ انديشه‌ سياسي ايران جديد است. سنت اسلام نوانديش آوردگاه تلاش و تقلاي سه سنت باستاني، اسلامي و غربي است. در اين سنت مفاهيم و آموزه‌‌هاي ايراني‌-اسلامي كه در هاله‌اي از تقدس آسماني و ماورايي آرميده‌‌اند با سنت غربي كه برداشت زميني از آنها دارد درهم‌آميخته شده و بازخواني مجددي از اسلام ارائه مي‌‌شود. اين سنت، از سويي حوزه‌‌ي سياسي را از تقدس آسماني تهي ساخته و حوزه عمومي را متعلق به مردم مي‌داند و از ديگر سوي علم را نه‌تنها در تنافي و تغاير با دين ندانسته كه مقصد آن دو را يكي مي‌انگارد. بر اين اساس، اين نوشتار به بررسي سنت قرآن‌پژوهي سياسي با مطالعه نظريات دو انديشمند شيخ هادي نجم‌آبادي و اسدالله خرقاني مي‌پردازد.

The purpose of this study is to study the flow of socio-political intellectual interactive structures and to identify the alternative components of the discursive order of religion and politics in the development of Iran's thought system. The historical writing of the tradition of "new-thinking Islam" is the main focus of this research. The main question of this article is about the Islamic neo-thinker's approach in the interactive relationship between original sources and the fight against the intellectual degeneration of Muslims in the political society. an‎d what changes did this tradition see in the first Pahlavi period and what kind of connection (contradiction, friction and dialogues) did it experience with other traditions such as Faqahati Islamic tradition? The research method in this article is descriptive and analytical. Designing and answering these questions requires knowing and re-understanding the history of Iran and the history of the political thought of modern Iran. The tradition of Navandish Islam is the result of efforts and struggles of three ancient traditions, Islamic and Western. In this tradition, Iranian-Islamic concepts and teachings, which rest in an aura of heavenly and otherworldly sanctity, are mixed with the western tradition, which has an earthly perception of them, and a reinterpretation of Islam is presented. This tradition, on the one hand, deprived the political sphere of heavenly sanctity and considered the public sphere to belong to the people, and on the other hand, it did not consider science to be in conflict with religion, but considered the goal of both to be the same. Therefore, this article examines the tradition of political research on the Qur'an by studying the views of two scholars, Sheikh Hadi Najmabadi and Asadullah Kharaghani