تحليل علم سنجي توليدات علمي در حوزه قرآن كريم

Scientometric analysis of scientific production in the field of Holy Quran

هدف اين پژوهش مطالعه علم سنجي توليدات علمي در حوزه قرآن كريم است. روش شناسي: اين پژوهش از نوع كاربردي و با روش علم سنجي انجام شده است. جامعه آماري اين پژوهش شامل 356 توليد علمي نمايه شده در پايگاه استنادي كلريويت آناليتيك از سال 1985-2018 است. ابزار گردآوري اطلاعات چك ليست و ابزار تجزيه و تحليل اطلاعات نرم افزارهاي وُس ويوور، هيس سايت و اكسل است. يافته ها: يافته ها نشان داد كه روند انتشار مدارك علي رغم نوسانات زياد در سال هاي مختلف صعودي بوده و بيشترين موضوع هاي آن ها در زمينه سيستم هاي اطلاعاتي و مذهب در حوزه قرآن كريم است. همچنين كشورهاي عربستان، پاكستان، آمريكا، مالزي و ايران؛ دانشگاههاي طيبه، مالايا، پادشاه عربستان، كبانگسان مالزي و دانشگاه آزاد اسلامي ايران؛ مجله هاي كنفرانس بين المللي دانشگاه طيبه و حقوق تطبيقي آمريكا؛ و الگيناهي، هارويتز و خان بيشترين انتشار و استناد را در ميان كشورها، سازمان ها، مجله ها و نويسندگان داشته اند و كليدواژه هاي قرآن و اسلام بيشترين هم رخدادي را به خود اختصاص داده¬اند. نتيجه گيري: نتايج نشان داد كه ميزان استنادهاي محلي و همكاري¬هاي علمي در زمينه توليدات علمي حوزه قرآن كريم بسيار كم است و شبكه هم خدادي كليدواژه ها نيز پراكندگي بيشتري دارد. بنابراين سياستگذاران علمي اين حوزه بايد زيرساخت ها و امكانات لازم براي انجام پژوهش¬هاي قرآني و افزايش همكاري هاي علمي در سطح محلي و جهاني فراهم كنند.

Purpose of this research is scientometric study of the scientific products in the field of Holy Quran. Methodology: This research is applied that done by scientometric method. The statistical population includes 356 scientific outputs in the Clarivate Analytics during 1985-2018. Data gathering tools are check list and information analysis tools are HisCite, VOSviewer, and Excel software’s. Findings: Findings showed that publishing trends of documents despite the high volatility have been increased in different years and most subjects of them related to information systems and religion. Also countries of Saudi Arabia, Pakistan, United States, Malaysia and Iran; universities of Taibah, Malaya, King Saud University, Kebangsaan Malaysia and Islamic Azad University of Iran; journals of Taibah university international conference on advances in information technology for the Holy Quran and the American Journal of comparative law; and Alginahi, Horowitz and Khan had the most publication and citations and keywords of the Quran and Islam had the most co-occurrence of keywords. Conclusion: Results showed that rate of local citations and scientific collaborations are much lower and the keyword networks are also more dispersed. Therefore, policy-makers of this field should provide the necessary facilities for conducting Quranic research and increase scientific cooperation at the local and global level.