مناطق تاريخي كاشت گياهان مورداستفاده در كاغذسازي ايراني (كتان، شاه‌دانه، كنف و پنبه)

Cultivation regions of ancient plants used in papermaking in Iran

: شناسايي مكان‌هاي رويش و مناطق تاريخي كاشت گياهان كتان، شاه‌دانه، كنف و پنبه كه در كاغذسازي دورۀ اسلامي در سرزمين ايران كاربرد داشته‌اند. روش/ رويكرد پژوهش: اين پژوهش با استفاده از اطلاعات منابع كتاب‌خانه‌اي، اسناد آرشيوي، و بررسي مكان‌ها (شهرها) در نقشه‌هاي تاريخي، داده‌ها را با رويكرد توصيفي–تحليلي گردآوري كرده‌است. يافته‌ها و نتيجه‌گيري: گياهان كتان، شاه‌دانه، كنف و پنبه از عهد باستان در ايران كاشته مي‌شده‌اند. كاشت كتان در دوره‌هاي تاريخي پس‌از اسلام به صنايع وابسته‌اي همچون تجارت پارچه و ريسمان‌هاي كتاني اعلا خصوصاً كتان شهر كازرون اعتبار بخشيده بود. گياه پنبه در بيشتر سرزمين ايران، گياه كتان در جنوب غربي ايران، فارس، ولايت كوهستاني كهكيلويه و دربند، گياه شاه‌دانه در نواحي لرستان، كازرون و شيراز و گياه كنف در استان‌هاي گلستان (گرگان)، مازندران و گيلان كشت مي‌شده‌است. بنابراين كاغذسازان ايراني نه‌تنها به خود اين گياهان در ايران دسترسي داشته‌اند، بلكه از الياف خام آن‌ها و هم‌چنين ريسمان‌هاي فراوري‌شده از اين الياف و يا جامه‌هاي فرسودۀ بافته‌شده با الياف اين گياهان هم در تهيۀ كاغذ استفاده مي‌كرده‌اند.

Reports growing areas of growing and/or planting flax, hemp, kenaf and cotton that supplied fibers for papermaking in the middle Ages. Method and Research Design: Data was collected from library resources, and archival documents. Findings and Conclusion: Flax, hemp, kenaf and cotton were planted since the ancient times in Iran to support industries such as textile and flax trade. Cotton in Fars, flax in southwest of lands and in the mountainous Kohkilouyeh region, Darband, Hemp in Lorestan, Kazeroun and Shiraz, Kenaf plant in Golestan (Gorgan), Mazandaran, and Gilan were cultivated. Therefore, paper makers not only had access to raw fiber plants, but could also use them in raw form, processed strings, or worn plant clothes to make paper.