ماهيت غرب از ديدگاه امام خميني (ره) و بازتاب آن در گفتمان هاي سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران (1357 - 68)

سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران در سال­ هاي68 - 1357 نشان­ دهنده دو نوع تحول«از» گفتمان و «در» گفتمان مي­ باشد.جايگزيني ابرگفتمان ­هاي ملي­گرايي ليبرال با اسلام ­گرايي، بيانگر تحوّل«از»گفتمان و تبديل خرده گفتمان­ هاي آرمان­ گرايي اسلامي به مصلحت گرايي اسلامي حاكي از تحوّل «در» گفتمان اسلام گرايي است. اين پژوهش در قالب مفهوم تحليل گفتمان به معناي چگونگي فهم جهان صورت پذيرفته كه در آن شناخت ما درباره «ديگري» بسيار مهم است. مطالعه ساخت هويتي «خود-ديگري» به محققان روابط بين­ الملل كمك مي­كند تا كنش­گران را بهتر بشــناســند و نشــان دهند كه آنها چگونه تكوين مي­يابند، چگونه خود را حفظ مي­كنند و در چه شـــرايطي به موفقيت دســـت خواهند يافت.در همين راستا بررسي ماهيت غرب به عنوان«ديگر» در انديشه ­هاي امام خميني(ره) به عنوان بنيانگذار نظام جمهوري اسلامي در شناخت و تبيين گفتمان­ هاي موجود در سياست­ هاي خارجي اين نظام بسيار حائز اهميت است.در ابرگفتمان ملي­ گرايي ليبرال برخلاف ديدگاه امام خميني(ره) دوگانه معنا ساز هويت، بين خود و ديگري(غرب) شكل نمي­پذيرد و دوگانه «خود-ديگر»در شـــبكه ­هاي قدرت و ثروت جهاني شكل مي­پذيرد اما در نقطه مخالف آن در ابر گفتمان اسلام­ گرايي تعريف«ديگر» همسو با نظرات ايشان تعريف مي­گردد كه اين امر ناشي از برداشتي حداكثري از ديدگاه­ هاي امام خميني(ره) در خرده گفتمان آرمان گرايي اسلامي مي­باشد.اما با وقوع جنگ ­تحميلي و اثرات ناشي از آن نخبگان سياسي به قبول گفتمان مصلحت ­گرايي اسلامي گرايش پيدا كرده و در آن سعي مي­گردد با حفظ تعريف«ديگر» از غرب در ارائه تصويري توصيفي از محيط عيني و تجويز راه ­حل­ هايي براي انطباق آرمان­ ها و واقعيت ­هاي بيروني قدم برداشته شود.