بررسي اثرات كشندگي حشره‌كش اسپيروتترامات، روغن سيتووت و مخلوط آن‌ها عليه آفت سفيد بالك (Bemisia tabaci) روي گوجه‌فرنگي در شرايط گلخانه

گوجه‌فرنگي نقش مهمي در اقتصاد گلخانه‌داران دارد. سفيدبالك (Bemisia tabaci Gennadius.) يكي از مهمترين آفات محصولات گلخانه‌اي كشور است كه از آفات كليدي گوجه‌فرنگي نيز به‌شمار مي‌رود. يكي از متداول‌ترين روش‌هاي كنترل اين آفت، استفاده از آفت‌كش‌ها مي‌باشد ولي عوامل زيستي مختلف مانند دامنه وسيع ميزباني، چند نسلي بودن، نرخ بالاي توليدمثل، توانايي انتقال ويروس‌هاي گياهي و گسترش مقاومت به حشره‌كش‌ها باعث مشكلاتي در مديريت اين آفت شده است. بنابراين استفاده از حشره‌كش‌هاي جديد جهت كنترل اين آفت ضروري به‌نظر مي‌رسد. در اين پژوهش حساسيت مراحل مختلف زيستى سفيدبالك جاليز Bemisia tabaci نسبت به اسپيروتترامات، روغن سيتووت و مخلوط آن‌ها مورد ارزيابي قرار گرفت. از روغن سيتووت و اسپيروتترامات در پنج غلظت و شاهد استفاده شد. مقدار LC50 حشره‌كش اسپيروتترامات براى حشره‌ي بالغ، تخم، مراحل نابالغ به‌ترتيب 5.53، 60.10 و1.46 پى‏پى‏ام تعيين گرديد. LC50 روغن سيتووت براى حشره‌ي بالغ، تخم، مراحل نابالغ به‌ترتيب 1743، 977.62 و 728.36 پى‏پى‏ام برآورد شد. اسپيروتترامات و روغن سيتووت اثر بيشتري روي مراحل نابالغ نسبت به ساير مراحل داشتند. به‌منظور ارزيابى نقش سينرژيستى روغن سيتووت LC25 اسپيروتترامات در هر مرحله زيستى باLC25 روغن سيتووت مخلوط گرديد كه در نتيجه ميزان تلفات در حشره‏ بالغ، تخم و مراحل نابالغ به‌ترتيب 54.77، 61.55 و 68.65 درصد به‌دست آمد و مشخص گرديد روغن سيتووت اثر اسپيروتترامات را تشديد مى‏كند. با توجه به قيمت كمتر روغن سيتووت نسبت به اسپيروتترامات، تأثير افزايشي آن بر حشره‌كش و همچنين سازگاري بيشتر اين روغن با محيط زيست، استفاده از مخلوط آن‌ها براي كنترل اين آفت قابل‌توصيه مي‌باشد.