مطالعه اثر برخي عصاره‌هاي گياهي بر تغييرات رشدي گوجه‌فرنگي (Solanum lycopersicom L.) در شرايط درون و برون‌شيشه‌اي

امروزه با توجه به اثرات زيست‌محيطي مخرب كود‌ها و سموم شيميايي، استفاده از عصاره‌هاي گياهي جهت بهبود رشد گياه و مقابله با آفات و بيماري‌ها از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. در همين راستا با هدف بررسي اثر عصاره برخي از گياهان بر روند رشدي گوجه‌فرنگي دو آزمايش در قالب درون و برون‌شيشه‌اي در سال 1400-1399 در دانشگاه علوم كشاورزي ومنابع طبيعي گرگان، انجام شد. آزمايش برون‌شيشه‌اي در قالب طرح كاملاً تصادفي با شش عصاره‌ي گياهي گل‌قاصدك (Taraxacum officinale)، كهور (Conocarpus erectus)، بن‌سرخ (Allium jesdianum)، ريواس (Rheum ribes)، كندل (Dorema aucheri) و ارس (Juniperus sabina) با سه غلظت 1000، 5000 و 8000 پي‌پي‌ام و سه تكرار انجام شد. آزمايش درون‌شيشه‌اي با دو غلظت 50 و 100 پي‌پي‌ام عصاره اين گياهان اجرا شد. نتايج نشان داد كه محلول‌پاشي عصاره‌هاي گياهي در كشت گلخانه باعث افزايش طول ساقه، فاصله ميانگره و قطر ساقه در سطح يك درصد در بيشتر تيمارها شد. در مقابل تعداد شاخه، مقدار كلروفيل و تعداد گل با كاربرد عصاره‌هاي گياهي نسبت به شاهد در برخي تيمارها كاهش يافت. در آزمايش درون‌شيشه‌اي سرعت جوانه‌زني، رشد گياهچه، حجم و وزن كالوس تحت تأثير استفاده از عصاره‌هاي گياهان استفاده شده افزايش يافت. ميزان رشد كالوس 75 درصد با كاربرد عصاره‌هاي گياهي در مقايسه با شاهد بيشتر بود. تركيبات آنتي‌اكسيداني به‌دليل كاهش تنش‌هاي محيطي براي سلول سبب بهبود رشد سلول و حتي بهبود جوانه‌زني بذر شده است. با توجه به رويكرد استفاده از عصاره‌هاي گياهي در جهت تغذيه و دفع آفات و بيماري، نتايج اين تحقيق در كشت و پرورش گوجه‌فرنگي قابل‌تأمل خواهد بود.