بررسي جايگاه آموزش تفكّر انتقادي در سند برنامه‌يِ درسي ملي جهموري اسلامي ايران

Studying the position of critical thinking teaching in the National Curriculum Document of Islamic Republic of Iran

پژوهش حاضر با هدف بررسي ميزان توجّه به مولّفه‌هاي تفكّر انتقادي در سندِ برنامه درسي ملي صورت گرفته است. جامعه‌يِ آماري پژوهش، سند برنامه درسي ملي است كه، با توجّه به ماهيّت پژوهش 5 بخش از سند، به‌عنوان نمونه در نظر گرفته شده است. در اين پژوهش از روش تحليل محتواي آنتروپي شانون استفاده شده است. نتايجِ تحليلِ داده حاكي از توجّه نسبي سند به مولّفه‌هاي تفكّر انتقادي است. در بخش مباني فلسفي و علمي، بيش‌ترين ضريب اهميّت مربوط به مولّفه خود تنطيمي، در بخش اصول‌حاكم بر برنامه‌هايِ‌درسي و تربيتي، بيش‌ترين‌ضريب اهميّت به‌مولّفة تحليل، در بخش رويكرد و جهت‌گيري كلي، بيش‌ترين ضريب اهميّت به مولّفة ارزش‌يابي، در بخش الگوي هدف‌گذاري، بيش‌ترين ضريب اهميّت به مولّفه‌يِ ارزش‌يابي، و در بخش حوزه‌هاي يادگيري، بيش‌ترين ضريب اهميّت به مولّفة تحليل اختصاص داده شده است. هم‌چنين به‌صورت كلي بيش‌ترين ضريب اهميّت مربوط به‌مولّفه تحليل است و ساير مولّفه‌ها داراي ضريب اهميّت كم‌تر بودند. اين بدين معني است كه، در سندِ برنامه‌يِ درسيِ ملّي توجّه متعادلي به مولّفه‌هاي تفكّر انتقادي نشده است. با توجّه به يافته‌هاي پژوهش‌حاضر، بازنگريِ در برنامه‌يِ درسي، در راستاي توجّه بيش‌تر به مولّفه‌هاي تفكّر انتقادي ضروري به‌شمار مي‌آيد.

The purpose of this study was to investigate the importance of considering the components of critical thinking in the national curriculum document. The statistical population of the study was the National Curriculum Document, which was considered as a sample in terms of the nature of the research of 5 parts of the document. Shannon entropy content analysis was used in this study. The results of the data analysis indicate the relative importance of the document to the components of critical thinking. In the philosophical and scientific bases, the highest coefficient of importance is related to the self-sustaining component, in the section governing the curriculum and training, the highest coefficient of importance to the analysis component in the approach section and the general integration of the highest importance factor to the evaluation component, in the most targeted target segment The importance coefficient is assigned to the evaluation component and in the domains of component identification, the most important factor is analyzed. In general, the most important factor is the analysis component, and other components have a lower coefficient, which means that in the national curriculum document no attention is paid to the components of critical thinking. Regarding the findings of this study, reviewing the curriculum in order to pay more attention to critical thinking components is considered as less important.