پيامدهاي اجتماعي - امنيتي مبتني بر آينده پژوهي الگوهاي مهاجرت روستا به شهر (مطالعه موردي: استان خراسان رضوي)

Socio-Security Consequences based on Future Study of Rural-Urban Migration Patterns (Case study: Khorasan Razavi province)

امروزه مهاجرت از روستا به شهر يكي از مهم ترين مسائل مورد توجه محققان به ويژه در موضوعات اجتماعي- امنيتي تبديل شده است. اگرچه در زمينه مهاجرت به عنوان يك پديده اجتماعي و پيامدهاي اجتماعي- امنيتي، مطالعات و برنامه‌ريزي هاي مختلفي انجام شده است، اما روش‌هاي سنتي برنامه ريزي مبتني بر پيش‌بيني هاي قطعي از آينده در مواجهه با عوامل غيرقطعي و تغييرات، كارايي خود را از دست مي دهند. بر اين اساس، تحقيق حاضر به دنبال اين است كه مبتني بر آينده پژوهي الگوهاي مهاجرت روستا به شهر در استان خراسان رضوي، پيامدهاي اجتماعي- امنيتي آن را در سطح استان شناسايي نمايد كه به اين منظور از دو رويكرد سناريونگاري و شبيه سازي مبتني بر رويكرد پويايي‌هاي سيستم بهره گرفته شده است. در فرايند اجرايي تحقيق، ابتدا پيشران هاي كليدي الگوهاي مهاجرت از روستا به شهر از تحقيقات پيشين شناسايي شده و سپس بر اساس نظرات خبرگان بر اساس تكنيك دلفي، مهم ترين عوامل تعيين گرديدند. پس از تعيين ميزان تأثيرگذاري و تأثيرپذيري عوامل بر يكديگر و تحليل آنها در قالب ماتريس تأثيرات متقابل در نرم افزار ميك مك و همچنين ماتريس تأثير- عدم قطعيت، پيشران هاي كليدي مهاجرت روستايي شناسايي شدند. سه سناريو با عناوين گذشته در آينده، كنترل جمعيت، و كنترل ميدان دافعه با استفاده از محاسبات در نرم افزارهاي سناريوويزارد تعيين شدند و بر اساس آنها شبيه سازي رياضي الگوهاي مهاجرت با رويكرد پويايي هاي سيستم در نرم افزار ونسيم انجام گرفت. در نهايت، پيامدهاي اجتماعي- امنيتي مرتبط بر اساس نتايج حاصل مورد تحليل قرار گرفتند و پيشنهاداتي جهت اقدامات پيش نگر جهت برقراري امنيت اجتماعي ارائه گرديد.

Todays, migration from rural to urban areas has become one of the most important issues for special researchers in socio-security issues. If in the field of migration as a social phenomenon and socio-security consequences, various studies and programs are done, but using the traditional planned method based on definite predictions of the future if the use of uncertain factors and change. According to the present study, the current study seeks to identify the socio-security consequences of rural-urban migration patterns in Khorasan Razavi province. Two approaches of scenario planning and simulation based on system dynamics approach have been used. In the research process, first the key drivers of rural-urban migration patterns were identified from previous research and then based on the opinions of experts based on Delphi technique, the most important factors were identified. After determining the degree of influence of factors on each other and analyzing them in the form of interaction matrix in MicMac software as well as impact-uncertainty matrix, the key drivers of rural migration were identified. Three scenarios with past titles in the future, population control, and repulsion field control were determined using calculations in ScenarioWizard software and based on them, mathematical simulation of migration patterns was performed with the approach of system dynamics in Vensim software. Finally, the related socio-security consequences were analyzed based on the results and suggestions for preventive measures to establish social security were presented.