الگوي مكاني- فضايي زيست‌پذيري در نواحي روستايي كوهستاني (مورد مطالعه: دهستان چورزق شهرستان طارم)

الگوي مكاني سكونتگاه‌هاي روستايي مناطق كوهستاني در مقايسه با ديگر مناطق جغرافيايي، محدود و ناپايدار است. با توجه به الگوهاي ناپايدار زندگي در اين مناطق، شناخت واقعيت‌هاي زيستي آنها مي‌تواند نقش مهمي در بازساخت آينده فضاهاي زيست‌پذير داشته باشد. پژوهش حاضر، با توجه به ادبيات محدود در اين زمينه، به تحليل الگوي مكاني فضايي زيست‌پذيري در ناحيه روستايي كوهستاني دهستان چورزق در شهرستان طارم استان زنجان پرداخته است. چارچوب نظري پژوهش مبتني بر الگوي چهار بُعدي از زيست‌پذيري و توسعه مكان‌هاي پايدار است. جامعه مورد مطالعه (سطح تحليل) شامل سكونتگاه‌هاي كوهستاني دهستان چورزق (23 نقطه روستايي) بوده است و حجم نمونه (خانوارها) با توجه به فرمول كوكران 131 نمونه به دست‌ آمد كه توزيع آن در ميان روستاها براساس انتساب متناسب با تعداد خانوارها در هر روستا بود و نمونه lrm;گيري نيز با روش تصادفي ساده انجام شد. اطلاعات و داده‌هاي لازم به دو روش كتابخانه‌اي و ميداني (با ابزار پرسشنامه) گردآوري شد. تحليل آماري داده‌هاي پرسشنامه با آزمون T تك نمونه‌اي انجام گرفت؛ سپس به منظور تعيين الگوي مكاني فضايي زيست‌پذيري در سكونتگاه‌هاي روستايي، امتياز زيست‌پذيري مناطق در مدل ويكور به دست آمد و با مدل فضايي لكه‌هاي داغ تحليل گرديد. نمودارها و نقشه‌هاي مورد نياز در محيط نرم‌افزاري GIS ترسيم گرديد. با توجه به نتايج پژوهش، شاخص‌هاي زيست‌پذيري در تمامي ابعاد از نظر جامعه محلي پذيرفته هستند و مناطق مورد مطالعه از نظر زيست‌پذيري محيطي در شرايط مطلوبي قرار دارند. به لحاظ زيست‌پذيري و الگوي فضايي آن تنها مناطق شرقي منطقه مورد مطالعه از يك الگوي منظم خوشه‌اي برخوردار است. همچنين، ميان عوامل مكاني و شاخص‌هاي زيست‌پذيري رابطه معني‌داري وجود دارد كه در اين ميان، عوامل مكانيِ ارتفاع و شيب، نقش بيشتري داشته‌است.