تحليل ديدگاه آيت الله سيد محمد كاظم عصار در تبيين آموزه بداء

آموزه بداء ازجمله اختصاصات اعتقادي شيعه است، از‌ اين‌رو همواره مورد طعن و انتقاد مخالفان قرار گرفته است. آنان شيعيان را متهم به نسبت دادن جهل و پشيماني به خدا كرده و زبان به طعن ‌ايشان گشوده‌اند. در مقابل ‌ايشان نيز‌ انديشوران شيعي همواره از‌ اين آموزه دفاع كرده و هركدام بر اساس نظام فكري خود، در پي تبيين حقيقت بداء و تحليل صحيح رابطه آن با صفات الهي بوده‌اند. از ميان بزرگاني كه در عصر حاضر به تحليل آموزه بداء پرداخته، آيت الله سيد محمد كاظم عصار است. وي از آخرين حكمايي است كه به صورت مفصل به مسئله بداء پرداخته و در‌ اين باب، رساله‌اي مستقل با مشي فلسفي عرفاني نگاشته است. ابتكارات آيت الله عصار در تبيين حقيقت بداء، به‌ويژه نگاه عرفاني وي در‌ اين باب بي‌نظير است. وي توانست با استفاده از مباني فلسفي صدرايي و بهره‌گيري از مباني عرفاني، تبيين بديع و تازه‌اي از حقيقت بداء، رابطه آن با علم و اراده خداوند و تقدير الهي، ارائه داده و نحوه وقوع آن در علم و اخبار معصومان(ع) را تبيين كند. چيستي حقيقت بداء و چگونگي تحليل رابطه آن با علم، اراده و تقدير الهي و علم و عصمت معصومان (ع) از ديدگاه وي، مسئله پژوهش حاضر است.