عنوان مقاله :
تخمين غيرمستقيم ساختار ژنتيكي و جريان ژن در برخي از كلنهاي شالك (Populus nigra) با صفات مورفوفيزيولوژيك برگ
پديد آورندگان :
حضرتي ، شقايق دانشگاه ياسوج - دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي , فياض ، پيام دانشگاه ياسوج - دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي , ذوالفقاري ، رقيه دانشگاه ياسوج - دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي
كليدواژه :
آناليز تابع تشخيص , تمايز كلن‌ها , جريان ژن , ذخاير ژنتيكي , فاصله ژنتيكي , صفات تطبيقي
چكيده فارسي :
مقدمه و هدف: استفاده گسترده از كلنهاي وارداتي صنوبر، مي‌تواند موجب تخريب ذخاير ژنتيكي بومي گردد. تعيين فاصله ژنتيكي بين كلن‌ها و تخمين شدت و جهت جريان ژن در بين جمعيت‌هاي مبداء، اطلاعات مهمي براي جهت‌دهي به برنامه‌هاي اصلاحي و حفاظتي در اختيار قرار مي‌دهند. در اين بين معرفي صفات ريختاري با ثبات و موثر در تمايز كلن‌ها موجب تسريع اين فرآيند با صرف هزينه كمتر در مقايسه با نشانگرهاي مولكولي مي‌گردد. مواد و روش‌ها: در تحقيق حاضر پنج كلن از گونه شالك (Populus nigra) با هدف بررسي امكان تفكيك و برآورد پارامترهاي ژنتيكي نظير فاصله ژنتيكي و جريان ژن، با استفاده از نشانگرهاي ريختاري در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار در خزانه سلكسيون ياسوج كشت شدند و صفات برگ در نهال‌هاي يكساله مورد مطالعه قرار گرفت. اندازه‌گيري صفات برگ مرتبط با پهنك، دندانه و لوب، رگبرگ، دمبرگ و شكل قاعده و نوك برگ در اواخر فصل رويش انجام شد و امكان تفكيك در سطح كلن با استفاده از تجزيه تابع تشخيص و تجزيه خوشه‌اي مورد بررسي قرار گرفت. در نهايت با استفاده از يك رويه چندگانه شامل مدل‌هاي برآورد كننده تابع تشخيص و آناليز خوشه‌اي روابط فيلوژنتيكي، فاصله ژنتيكي و شدت و جهت جريان ژن بين كلن‌ها مورد بحث و بررسي قرار گرفت. يافته‌ها: نتايج آناليز تابع تشخيص نشان داد كه صفات وزن تر، نسبت ابعاد و نسبت طول به پهناي برگ بيشترين تأثير را با دقت 65 درصد در تفكيك كلنهاي شالك داشتند. در بين كلنهاي شالك مورد بررسي، كلن بومي ايران با برگ‌هاي كوچك و باريك از كلن بومي تركيه متمايز بود و ساير كلن‌ها در حد وسط بودند. اين تغييرات با موقعيت جغرافيايي و شرايط اقليمي اين كلن‌ها منطبق بود. كلنهاي بومي و اصلاحي ايران به ترتيب داراي كمترين و بيشترين شكل پذيري بودند. بررسي ساختار ژنتيكي كلن‌ها نشان داد كه بين بيشتر كلنهاي مورد بررسي جريان ژن قابل توجهي وجود ندارد، ولي جريان ژن قابل توجهي بين دو كلن تركي بي‌نام و اصلاحي ايران مشاهده شد، و جهت اين جريان بيشتر از سمت كلن تركي به ايراني بود.نتيجه‌گيري: در مجموع نشانه‌هاي كمي از آميختگي صنوبر بومي ايراني با ارقام مورد بررسي مشاهده شد، اما استفاده گسترده از رقم‌هاي اصلاح شده صنوبر ضرورت توجه به حفاظت از ذخاير ژنتيكي بومي را افزايش مي دهد.
عنوان نشريه :
بوم شناسي جنگل هاي ايران
عنوان نشريه :
بوم شناسي جنگل هاي ايران
