بهبود كيفيت‌ اسپرم منجمد-يخ‌گشايي شده خروس‌هاي گله مادر تجاري چالش داده شده با دگزامتازون با استفاده از مكمل غذايي ويتامين E

اين آزمايش با هدف بررسي اثر افزودن ويتامين E به جيره غذايي بر كيفيت اسپرم منجمديخ گشايي شده در خروس هاي تحت تنش اكسيداتيو با دگزامتازون انجام شد. تعداد 18 قطعه خروس گله مادر گوشتي سويه راس 308 در سن 28 هفتگي به صورت طرح كاملا تصادفي با 3 گروه آزمايشي و 6 پرنده در هر گروه آزمايشي، انجام گرفت. گروه هاي آزمايشي شامل 1 گروه كنترل (خروس هاي سالم تغذيه شده با جيره غذايي پايه) 2 خروس هاي تزريق شده با دگزامتازون به مقدار 4 ميلي گرم در كيلوگرم وزن بدن (دگزا) 3 دگزا + ويتامين E (200 ميلي گرم در كيلوگرم خوراك)، بودند. پس از 2 هفته دوره عادت پذيري و 3 هفته بعد از اعمال گروه هاي آزمايشي، نمونه هاي مني خروس ها با استفاده از روش ماساژ شكمي جمع آوري شد. خصوصيات كيفي اسپرم شامل ميزان زنده ماني، درصد تحرك كل و پيش رونده، يك پارچگي غشاي پلاسمايي و نيز ميزان مالون دي آلدهيد، ظرفيت آنتي اكسيداني و فعاليت آنزيم هاي گلوتاتيون پراكسيداز، سوپر اكسيد ديسموتاز ارزيابي شد. نتايج نشان داد كه تزريق دگزامتازون به عنوان عامل ايجادكننده تنش اكسيداتيو، به ترتيب سبب افزايش پراكسيداسيون ليپيدي (11/9) و كاهش ظرفيت آنتي اكسيداني (01/1) پلاسماي اسپرم در مقايسه با گروه كنترل (94/6، 16/1) گرديد و از طرفي، تحرك كل (16/49)، تحرك پيش رونده (46/12)، درصد زنده ماني (84/50) و يك پارچگي غشاي پلاسمايي (26/50) را شديدا كاهش داد. افزودن ويتامين E به ميزان 200 ميلي گرم به جيره غذايي خروس هاي تزريق شده با دگزامتازون سبب بهبود تحرك كل (63/73)، درصد زنده ماني (12/74)، يك پارچگي غشاي پلاسمايي (74/72)، ظرفيت آنتي اكسيداني (50/1) و فعاليت آنزيم هاي گلوتاتيون پراكسيداز (58/73)، سوپر اكسيد ديسموتاز (95/144) و كاهش ميزان مالون دي آلدهيد (61/4) در مقايسه با دو گروه ديگر شد. ميزان تحرك پيش رونده در گروه كنترل (33/26) در مقايسه با دو گروه ديگر بيش ترين مقدار بود و فركانس حركات جانبي سر (08/16) در تنها گروه دگزامتازون بيشتر از ديگر گروه هاي آزمايشي بود. مي توان نتيجه گرفت كه تزريق دگزامتازون سبب افزايش پراكسيداسيون ليپيدي شده و كيفيت اسپرم را كاهش مي دهد. افزودن ويتامين E به ميزان 200 ميلي گرم به جيره خروس هاي مادر در شرايط تنش سبب بهبود كيفيت اسپرم منجمد يخ گشايي شده مي گردد.