اهداف و كاركردهاي كنسولگري انگليس در اصفهان دوره قاجار (1917-1891م.)

ظهور ناپلئون در عرصه رقابت‌هاي بين‌المللي و نزديكي او به دولت قاجار با هدف ضربه‌زدن به منافع انگليس در هند و همچنين توسعه‌طلبي روس‌ها در ايران با همين هدف باعث شد كه انگليسي‌ها بيش از پيش به موقعيت سوق‌الجيشي ايران پي ببرند؛ بنا بر اين، پاي ايران نيز ناخواسته به عرصه سياست جهاني باز شد. اندكي بعد با رفع خطر فرانسه، رقابت اصلي ميان روس و انگليس در ايران آغاز شد. در راستاي اين رقابت‌ها، مهم‌ترين سازماني كه براي تأمين منافع دولت‌هاي مزبور بنا شد، كنسولگري‌ بود كه در شهرهاي مختلف ايران تأسيس شد. اصفهان از جمله اين شهرها بود كه موقعيتي ويژه به‌عنوان محل تلاقي راه‌هاي شمال جنوب در مركز ايران داشت و روس و انگليس يكي پس از ديگري كنسولگري‌هاي خود را با رويكردي متفاوت در اين شهر تأسيس نمودند. پژوهش حاضر سعي دارد با روش توصيفي تحليلي، رويكرد كنسولگري انگليس در اصفهان را تبيين كند. يافته‌هاي پژوهش حاضر بيانگر آن هستند كه كنسولگري انگليس در اصفهان، رويكردي دوگانه داشت: الف) برتري تجاري انگليس در اصفهان؛ ب) | ايجاد كمربند دفاعي در خط مركزي ايران با هدف جلوگيري از نفوذ روس‌ها به خليج فارس و هند. افزون بر آن، كنسولگري انگليس در اصفهان، اهداف فرهنگي و مذهبي را نيز براي كشور خود تأمين مي‌كرد.