عوامل مؤثر بر ناكامي فرارسي فناورانه در زنجيره ارزش فولاد ايران

Factors Affecting Technological catch-up failure in Iran’s Steel Value Chain

در اين پژوهش، با تحليل و بررسي وضعيت فناورانه موجود صنعت فولاد ايران، به بررسي عوامل مؤثر بر ناكامي فرارسي فناورانه در زنجيره ارزش فولاد ايران پرداخته و راهكارهاي سياستي مناسب­ به­ منظور توسعه اين صنعت ارائه شده است. به اين منظور، از روش تحقيق كيفي استفاده شده است. جمع ­آوري داده ­ها از طريق مصاحبه نيمه‌ساختاريافته با 21 نفر از خبرگان صنعت فولاد ايران و روش تحليل محتواي كيفي انجام شد. سپس، مهم‌ترين و مؤثرترين عوامل در گروه كانوني برگزار­شده با 5 تن از خبرگان فولاد ايران انتخاب، مورد بحث‌و بررسي قرار گرفت و راهكارهاي سياستي ارائه گرديد. يافته ­ها نشان دادند كه مهم‌ترين عوامل ايجادكننده شكاف فناوري شامل 5 عامل اصلي و 16 زيرعامل در سه سطح تحليل ملي، بخشي و بنگاهي مي­باشند. مهم‌ترين زيرعامل­ ها با نظر گروه كانوني، ضعف در تحقيق و توسعه، محدوديت­هاي بين ­المللي، بوروكراسي­ هاي پيچيده و زمان ­بر در دريافت حمايت­ها، ضعف تعامل سازنده ميان بازيگران، تسلط برخي نهادها و واحدها بر زنجيره فولاد به‌منظور ارائه پيشنهادها انتخاب شدند. از مهم‌ترين پيشنهادهاي مطرح ­شده به ­منظور غلبه بر عوامل مؤثر بر شكست فرارسي در اين صنعت، مي‌توان به سرمايه‌گذاري بر روي فناوري‌هاي پايدار با قيمت ­گذاري مناسب بر انرژي، تامين و هماهنگ ­سازي و مديريت منابع به­ منظور حذف انحصارگري برخي نهادهاي تامين­ كننده و ارتقاي رابطه تامين ­كننده–توليدكننده، ايجاد نهاد متولي و واسطه و ايجاد مراكز تربيت نيروي ماهر با دانش فناورانه و تزريق در بخش­ هاي مختلف صنعت و همچنين بهره ­گيري از ايرانيان تحصيل­ كرده در خارج اشاره كرد.

This study aims to analyze the current technological status of the steel industry in Iran. It studies the factors affecting the failure of technological catch-up in the steel value chain and provides appropriate policy solutions for the development of this industry. To attain this aim, the paper chose the qualitative methodological strategy. The data were collected through semi-structured interviews with 21 experts in Iran’s steel industry and then, a qualitative content analysis method was applied to analyze the interviews. Then, the most important and effective factors were determined by mobilizing a focus group consisting of 5 Iranian steel experts. The findings show that the most important barriers to successful catching up, divided at three levels of national, sectoral, and enterprise analysis. The most important factors, according to the focus group, are weakness in research and development, international constraints, complex and time-consuming bureaucracies in receiving support, the weak constructive interaction between actors and finally, the dominance of some unauthorized institutions in the steel value chain. Finally, the focus group recommended some policy solutions of which the most important ones include 1. To invest in the development of sustainable technologies with appropriate pricing on energy, 2. To supply, coordinate, and manage the resource to eliminate the monopoly of some suppliers and to improve the supply relationship and promotion of supplier-producer, 3. To establish intermediary institutions and the centers to train skilled workers with technological knowledge and injection into various sectors of industry, and 4. To use of Iranians educated abroad in related fields and specialties.