الزامات و زمينه هاي دادرسي مدني الكترونيك در حقوق ايران و آمريكا

چگونگي دادرسي همواره يكي از مهمترين مسايل در نهاد قضايي به شمار مي رود. امروزه با پيشرفت جوامع، دادرسي نيز پيشرفت نموده است و از حالت سنتي خود فاصله زيادي گرفته است. اين پژوهش در نظر دارد به بررسي دادگستري الكترونيك در نهاد قضايي بپردازد. دادرسي و رسيدگي به دعاوي و جرايم يكي از اركان مهم و حاكميتي در جوامع و شهرهاي مرسوم است. به همين لحاظ، ارايه اين خدمات به صورت الكترونيك نيز از اهميت ويژه اي در شهر الكترونيكي برخوردار است. شهروندان شهر الكترونيكي انتظار دارند خدمات قضايي با سرعت و سهولت و با حداقل نياز به حضور فيزيكي در اختيار ايشان قرار گيرد. توسعه سيستم مديريت پرونده قضايي يك طرح ملي است كه در راستاي تحقق اين هدف انجام شده است.اين سيستم در كنار چالش‌هايي كه با آن مواجه بوده است برخي از خدمات قضايي در مراحل آيين دادرسي مدني مانند خدمات ثبت و پيگيري دادخواست، ارايه ي مدارك و مستندات پرونده، اطلاع از آخرين وضعيت پرونده و ابلاغ را ارايه مي‌دهد. الكترونيكي شدن دادخواست و همچنين ابلاغ الكترونيك، با رفع ايرادات مربوط به دادرسي سنتي، تاثيراتي مثبت در رفع اطاله دادرسي داشته و تعارضي با اصول اساسي دادرسي مدني نيز ندارند. علي رغم تمام اقدامات انجام شده فرايند الكترونيكي شدن دادرسي مدني در كشور ما هنوز مراحل ابتدايي خود را سپري مي كند و تا رسيدن به آرمان نهايي خود فاصله زيادي دارد. در سيستم قضايي كشور ايالات متحده‌ي آمريكا گرچه نظام حقوقي اين كشور مبتني بر نظام كامن لا و مبتني بر راي دادگاه و رويه‌ي قضايي مي باشد؛ همچنين قوانين دادرسي اين كشور به صورت فدرال بوده و از ايالتي به ايالت ديگر متفاوت است؛ لكن اين كشور از پيشتازان بهره‌گيري از خدمات الكترونيك در امر دادرسي مدني بوده و از تجربياتي در اين زمينه، بهره‌مند است. دادگاه الكترونيكي، اسناد الكترونيك، پرونده الكترونيك و شهادت مجازي از مهم‌ترين حوزه‌هاي دادرسي مدني الكترونيكي در اين كشور محسوب مي‌شود. بر اين اساس مي‌توان از تجربيات اين كشور در عرصه الكترونيكي شدن دادرسي مدني استفاده نمود.