مطالعه برخي صفات فيزيولوژيكي و فنولوژيكي گياه مريم گلي بياباني .Salvia eremophila Boiss در سه رويشگاه مرتعي استان يزد

Study of some physiological and phonological traits of Salvia eremophila Boiss. at three rangeland sites in Yazd province

هدف از مطالعه حاضر، بررسي صفات فيزيولوژيكي و فنولوژيكي و تعيين روابط بين عناصر موجود گياه مريم گلي بياباني .Salvia eremophila Boiss به عنوان يك گونه مرتعي بومي و دارويي در سه رويشگاه مرتعي استان يزد مي باشد. بدين منظور در سه رويشگاه دامگاهان، تنگ چنار و قوام آباد و در سه ايستگاه مختلف، ميزان عناصر غذايي شامل قند محلول، ميزان كلروفيل، كاروتنوييد و پرولين موجود در اندام هوايي گياه مريم گلي بياباني در دو مرحله فنولوژيكي گلدهي و بذر دهي مورد بررسي قرار گرفت. نمونه برداري از گياهان به روش تصادفي- سيستماتيك و با استفاده از پلات هاي يك متر مربعي در طول ترانسكت هاي 50 متري انجام گرفت. همچنين پس از بازديدهاي منظم ميداني، دياگرام مراحل رشد فنولوژيكي مريم گلي بياباني در محدوه مورد مطالعه ترسيم گرديد. داده ها پس از جمع آوري و در سطح خطاي 5% تجزيه و تحليل شد. نتايج نشان داد كه اثر متقابل مرحله فنولوژيكي، منطقه و ايستگاه اثر معني داري بر روي متغيرهاي مورد بررسي (0.05>p) داشت. بدين صورت كه ايستگاه شماره 1 تنگ چنار در مرحله گلدهي از نظر ميزان كلروفيل a، b بالاتر از ساير ايستگاه ها و مناطق مورد بررسي بوده و تفاوت معني داري با آنها داشت. ايستگاه شماره 1 تنگ چنار در مرحله گلدهي و ايستگاه شماره 3 دامگاهان در مرحله بذر دهي، بشترين ميزان كاروتنوييد را دارا بودند. همچنين ميزان پرولين در مناطق مختلف، مراحل فنولوژيكي و ايستگاه هاي سه گانه، تفاوت معني داري نشان داد. ايستگاه شماره 2 منطقه دامگاهان در زمان گلدهي بيشترين ميزان پرولين را دارا بود. از نظر ميزان قند محلول نيز اختلاف بين ايستگاه ها و مرحله فنولوژيكي (به غير از مرحله گلدهي)، معني دار بود. در مجموع، به دليل تشابه شرايط اقليمي ايستگاه هاي مورد بررسي در هر منطقه و نيز تيپ مرتع و ارتفاع از سطح دريا، اين موضوع مي تواند بر بروز تغييرات اندك در عناصر غذايي گياه موثر باشد.

The purpose of current study was to study the physiological and phonological traits of Salivia eremophila Boiss. As a native and medicinal species in three rangeland sites in Yazd province (Iran). For this perpose three ares (Damaghan, Tange-Chenar and Ghavam Abad) and three sites in each area, were investigated in terms of Soulobe carbohydrates, Proline, Chlorophyll and Carotenoids in aerial parts of Salivia eremophila in two phonological stages: Flowering and seeding. Plant sampling was done based on randomized-systematic method in 1M2 plots, along with 50 m2 transects. Also, phenolocical diagram of Salivia eremophila was figured based on consecutive field investigations. Data were analyzed at level of 5%. The results showed that there are significant differences in interaction effects among phonological stage, site and area. site No.1 of Tange-Chenar had significant difference in Chlorophyll (a & b) with the other sites (p<0.05). As for Carotenoids, There were significant difference between sites and areas, in which site No.3 of Damgahan in seeding stage, and site No.1 of Tange-Chenar had the higher rates. Also, the rate of Proline in site No.1 of Damgahan (in flowering stage) was higher than the other sites and areas and it showed significant difference. The amount of Soulobe carbohydrates had significant difference in sites and phonological stages in general (except flowering stage). In overall, the climatic conditions of the sites of studied areas are almost similar in terms of annual rainfall, as well as rangelans type and altitude, and this can affect the occurrence of low changes in plant nutrients