پترولوژي و زمين‌ شيمي سنگ‌ هاي آتشفشاني ائوسن جنوب‌ شرق خور (استان اصفهان، ايران مركزي)

سنگ هاي آتشفشاني ائوسن با تركيب تراكي بازالت و تراكي آندزيت بازالتي در جنوب‌شرق شهر خور (استان اصفهان) در راستا و نزديك گسل تركمني اورديب، رخنمون خوبي دارند. اين منطقه در زون ساختاري خرد قاره ايران مركزي و حاشيه شرقي بلوك يزد واقع‌شده است. بافت غالب اين سنگ­ها پورفيريتيك، ميكروليتيك پورفيريتيك، پوئي كيليتيك و گلومروپورفيريتيك است. اليوين، پلاژيوكلاز، كلينوپيروكسن و ارتوپيروكسن كاني هاي اصلي سازنده اين سنگ‌ها بوده كه به صورت فنوكريست ديده مي‌شوند. اين سنگ‌ها كالك آلكالن هستند. در اين منطقه علاوه بر گدازه‌ها،  نهشته هاي آذرآواري كه اغلب شامل توف است، نيز وجود دارند. تشكيل افق بنتونيتي منطقه خور، محصول دگرساني اين توف هاست. الگوي عناصر مختلف بهنجارشده به كندريت و گوشته اوليه بيانگر غني‌شدگي از LREE و LILE و تهي شدگي از عناصر گروه HFS (نظير Ti، Ta و Nb) است كه از ويژگي‌هاي ماگماهاي مرتبط با فرورانش است. الگوهاي بسيار مشابه اين سنگ‌ها از نظر عناصر نادر خاكي و ناسازگار در نمودارهاي بهنجارسازي، گوياي پتروژنز يكسان اين سنگ‌هاست. محيط زمين‌ساختي سنگ هاي آتشفشاني احتمالاً يك كمان ماگمايي وابسته به فرورانش در حاشيه خرد ­قاره ايران مركزي بوده است. ويژگي زمين‌شيميايي نشان مي­دهد كه ماگماي سازنده سنگ هاي منطقه احتمالاً در اثر ذوب بخشي گوه گوشته اي متاسوماتيزه شده در بالاي اسلب فرورونده ايجاد شده و محصول ذوب بخشي يك اسپينل لرزوليت گوشته ليتوسفري بوده است.