كرونا و پاسخ به رنج ديگري در پرتو تكليف گرايي كانت و مسئوليت‌پذيري نزد لويناس

ويروس كرونا جوامع بشري را با آسيب‌هاي جسمي رواني مواجه ساخته است. موضع اخلاقي اشخاص در مواجهه با رنج‌هاي مردم متفاوت است. كانت و لويناس پاسخ به نداي رنج‌ديدگان را فرصتي مغتنم براي فعل اخلاقي مي‌دانند، اما با اين‌وجود تفاوت‌هايي با يكديگر دارند. از منظر كانت خواست آدمي به عنوان موجودي عاقل، عامل اخلاقي و منشأ قانون الزام‌آور است و حكم اخلاقي، مستقل از هر ارزش‌گذاري‌ بيروني و در مقابل نتيجه‌نگري قرار مي‌گيرد. براساس تكليف‌‌گرايي كانت، فعل اخلاقي صرفا عبارت است از‌ اداي تكليف و ساير انگيزه‌ها، محلي از اعراب ندارند. از منظر لويناس، اخلاق به چالش كشيده شدن خودانگيختگي سوژه در برابر ظهور چهره «ديگري» است. بنيان اخلاق، حاصل مواجهه با «ديگري» و ملازم با مسئوليتي بي‌كران است. شفقت آدمي به ديگران، ريشه در مسئوليت نامتناهي و نامتقارن او در قبال «ديگري» دارد. تكليف‌گرايي اخلاقي كانت و مسئوليت‌پذيري نزد لويناس در مواجهه با رنج‌هاي ناشي از كرونا، لوازم و پيامدهايي را به دنبال دارد. اولي بدون راه دادن عوامل محبت‌گونه در انجام فعل، به خوشايندي و خرسندي مصيب‌ديده‌ها عنايت ندارد و تنها در حيطه انجام تكاليف محول شده، عمل مي‌كند. اما كنش‌گر مسئوليت‌پذير، فراتر از هرگونه رابطه دوستي، زدودن آلام كرونايي ديگران را جزو مسئوليت اخلاقي خويش مي‌داند تا جايي كه خود را ملزم به جانشيني و حتي تقاص در قبال «ديگري» مي‌كند. اخلاق لويناسي به دليل خروج از نگرش اومانيسمي و تماميت‌خواهانه به ديگران و همچنين بهره بردن از اخلاقي بدن‌مند، التزام به مسئوليت و رجحان ديگران بر خود، در زدودن آلام رنج‌ديدگان كرونايي موفق‌تر به نظر مي‌رسد.