«زيست‌جهان» در پديدارشناسي آلفرد شوتز

زيست‌جهان به معني جهان چنان كه تجربه و زيسته مي شود، مفهومي است كه نخست در پديدارشناسي هوسرل متولد شد و پس از او در زمينه هاي مختلف به كار رفت. آلفرد شوتز پايه گذار جامعه شناسي پديدارشناختي، كه در پي ايجاد پايه هاي نظري براي جامعه شناسي تفسيري بود اين مفهوم را براي بررسي ساختارهاي ذهني در زندگي روزمره به كار گرفت و از آن در جامعه شناسي استفاده  كرد. نوشتار حاضر در پي پاسخ به اين پرسش است كه زيست جهان چه تحولاتي در انديشه شوتز از سر گذارند. نتيجه اين پژوهش نشان مي دهد شوتز ميان آگاهي فرد و زيست جهان رابطه اي ديالكتيكي برقرار مي كند، به طوري كه هر يك ديگري را مي سازد و بر آن اثر مي گذارد. بر خلاف هوسرل‌كه زيست جهان را تنها واقعيت قابل درك دانسته، او به لايه هاي متعدد واقعيت اشاره كرده و اصطلاح فراروي(استعلا) هوسرل را براي چرخش ميان اين لايه ها مناسب مي داند، در حالي كه هوسرل استعلا را فقط در راستاي آگاهي از تجربه  ديگري به كار گرفته بود. به علاوه پديدارشناسي استعلايي را مبناي مناسبي براي علوم اجتماعي ندانسته و به جاي اگوي استعلايي از اگوي اين جهاني براي طرح خويش بهره مي برد.