عنوان مقاله :
مقايسه تحليلهاي ارسطو و فرگه از «گزاره حملي»
پديد آورندگان :
حمداللهي ، احمد دانشگاه شهيدمدني اذربايجان - گروه فلسفه اسلامي
كليدواژه :
ارسطو , فرگه , اجزاء گزاره حملي , مقايسه و تطبيق , موضوع و محمول , تابع و متغير
چكيده فارسي :
پرسش اصلي پيش روي اين مقاله اين است كه چه تفاوتها يا شباهتهاي مهمي ميان تحليلهاي ارسطو و فرگه از گزاره حملي وجود دارد؟ بر اساس ديدگاه مشهور و رايج، ارسطو گزاره حملي را به سه جزء موضوع، محمول و رابطه تحليل ميكند؛ درحاليكه در انديشه فرگه، گزاره حملي به دو جزء متغير (بخش اسمي) و تابع (بخش محمولي) تحليل ميشود؛ لذا اين دو تحليل، بهكلي متفاوت از يكديگرند و هيچ شباهت قابلملاحظهاي ميان آنها وجود ندارد. من در مقالهاي ديگر استدلال كردهام كه در انديشه ارسطو گزاره حملي در تحليل منطقي، برخلاف تحليل زباني، همواره به دو جزء اصلي موضوع و محمول تجزيه ميشود. در اينجا نشان دادهام با پذيرش و مبنا قرار دادن اين تحليل آشكار ميشود: اولاً شباهتهاي مهمي ميان تحليلهاي ارسطو و فرگه از گزاره حملي وجود دارد؛ 1) هر دو تحليل، دوجزئي است 2) ارسطو هم مانند فرگه «گفته شدن به چيزي ديگر» را ويژگي اساسي محمول ميداند. ثانياً و درعينحال، اين دو تحليل تفاوتهاي مهم و سرنوشت سازي با يكديگر دارند؛ 1) ارسطو «گفته شدن به چيزي ديگر» را صرفاً ويژگي ذاتي جايگاه «محمول» ميداند؛ اما فرگه آن را نهتنها ويژگي ذاتي «تابع» بلكه ويژگي ذاتي مفاهيم كلي كه در جايگاه تابع قرار ميگيرند، هم ميداند و بر همين اساس 2) فرگه برخلاف ارسطو معتقد است مفاهيم كلي از نظر منطقي هرگز نميتوانند موضوع قرار گيرند. اين ديدگاه فرگه مبتني بر قول به «تمايز بنيادي شيء و مفهوم» است. بنابراين، ريشه اصلي تفاوتهاي ميان اين دو تحليل را بايد در همين قول جستجو كرد..
عنوان نشريه :
پژوهش هاي فلسفي
عنوان نشريه :
پژوهش هاي فلسفي