نگاهي دوباره به مستندات تاريخي ارتداد

ارتداد مسئله‌اي است كه با جان افراد ارتباط دارد و در اغلب موارد به اعدام مرتد حكم شده است. حكومت ديني و فقهي در جمهوري اسلامي از يك ‌سو و ديدگاه‌‌هاي مخالف از سوي ديگر اهميت اين موضوع را دوچندان كرده است. نوشتۀ پيش رو درصدد است با نگاهي دوباره به گزارش‌هاي تاريخي، چند و چون آنچه را كه دربارۀ ارتداد افراد و قتل آنها در صدر اسلام گفته ‌شده است، بررسي كند. بحث اصلي دربارۀ عصر رسالت و سنت نبوي به‌عنوان منبع اصلي فقه مسلمانان است. پرسش اصلي آن است كه چه مستنداتي دربارۀ قتل افراد به‌دليل مرتد بودن آنها وجود دارد. نتيجۀ مقاله آن است كه بنا به گزارش‌هاي تاريخي اعدام افراد متهم به ارتداد به اين دليل روشن نيست و دستور قتل آنها از سوي رسول خدا به دلايل ديگري مانند قصاص يا سبّ‌النبي بوده است. همچنين به‌نظر مي‌رسد بخشي از مباحث قتل مرتد متأثر از فضاي دوران خليفۀ نخست و جريان ردّه در صدر اسلام است كه مسلمانان بسياري به اتهام بازگشت از دين كشته شدند.