طراحي و روانسنجي «مقياس رقابت پذيري نظام آموزش باز و از دور در ايران»

مقدمه: در دو دهه اخير نظام آموزش رقابت پذير، جزء لاينفك دغدغه تمام مديران آموزشي، بوده است و سنجش آن ضروري مي باشد. لذا هدف پژوهش حاضر طراحي و روانسنجي مقياس رقابت پذيري نظام آموزش باز و از دور در ايران است.روش كار: روش پژوهش حاضر از نوع آميخته مي باشد. در بخش كيفي از روش دلفي، جهت طراحي مقياس رقابتپذيري نظام آموزش باز و از دور در ايران Competitiveness Scale of Open and Distance Education System in Iran استفاده شد. نمونه گيري بخش كيفي بصورت هدفمند با روش گلوله برفي (تا رسيدن به اشباع) با 10 از اعضاي هيئت علمي دانشگاه پيام نور استان تهران انجام شد. روايي محتوا و صوري به روش كيفي با نظر 10 تن (هر دو روش با 10 تن به صورت جداگانه، ولي با نمونه يكسان) از اعضاي هيئت علمي دانشگاه پيام نور استان تهران سنجيده شد. روايي سازه، به روش تحليل عاملي اكتشافي و تاييدي (هر دو) با نمونه اي از 230 تن (تصادفي به روش طبقه اي) از اعضاي هيئت علمي و دانشجويان دكتري تخصصي مركز تحصيلات تكميلي دانشگاه پيام نور استان تهران سنجيده شد. پايايي به روش همساني دروني با محاسبه ضريب آلفا كرونباخ با نمونه فوق اندازه گيري شد. تحليل داده ها در بخش كيفي به روش كدگذاري و بخش كمي با استفاده از نرم افزارهاي آماري اس پي اس اس نسخه 19 و ليزرل نسخه 8.5 انجام شد. يافته ها: از بخش كيفي، عبارات مقياس رقابت پذيري نظام آموزش باز و از دور در ايران بدست آمد. نتايج نشان داد كه روايي محتوا و صوري مقياس، مورد تاييد است. روايي نتايج تحليل عاملي، نشان داد كه ابزار داراي 100 عبارت با 14 زير مقياس شامل: سطح كلان بين المللي، سطح ملي، سطح نظام آموزشي، اهداف نظام آموزشي، مدرسين دانشگاه، كاركنان و عوامل پشتيباني، مديريت منابع، جذب و نگهداري دانشجو، محتوا، فرايند ياددهي يادگيري، مزيت رقابتي، ايجاد ارزش در جامعه، ايجاد ارزش براي ذينفعان، ارزش آفريني در سطح نظام آموزشي است. پايايي به روش همبستگي دروني با محاسبه ضريب الفا كرونباخ بين ۶۷/0 تا ۹۴/0 حاصل گرديد.نتيجه گيري: مقياس رقابت پذيري نظام آموزش باز و از دور در ايران با 100 عبارت و 14 زيرمقياس داراي روايي و پايايي مناسب مي باشد. پيشنهاد مي گردد از اين مقياس براي سنجش ميزان رقابت پذيري در نظام آموزش باز و از دور استفاده شود.