تأثير برخي فاكتورهاي فيزيكي زيستگاه بر ريخت‌شناسي Baetis vernus در طول رودخانه كرج

عوامل محيطي به‌عنوان نيرويي قدرتمند در شكل‌دهي ريخت موجودات اثر مي‌گذارند. هدف اصلي اين پژوهش بررسي تأثير برخي فاكتورهاي فيزيكي زيستگاه بر تغييرات ريختي Baetis vernus در امتداد رودخانه كرج مي‌باشد. نمونه‌برداري در دو فصل پاييز (1397) و بهار (1398) توسط كيك‌نت با چشمه تور 500 ميكرون در 10 ايستگاه (سه تكرار)، با ثبت 11 متغير محيطي انجام گرفت. شناسايي گونه با تفكيك جنسيت (نر و ماده) انجام شد. 42 ويژگي ريختي بر روي 30 نمونه (نر و ماده) در هر ايستگاه با استفاده از گراتيكول اندازه‌گيري شد. پس از انجام آناليزهاي آماري بر روي داده‌ها، نتايج نشان داد تغييرات فاكتورهاي محيطي دما (پاييز)، عمق (بهار) و ارتفاع (پاييز و بهار) اختلاف معني‌دار داشتند (0.05 p). همچنين مؤثرترين متغيرهاي محيطي بر الگوي تغييرات ريختي، دما، عرض و دبي در فصل پاييز و دما، سرعت جريان آب، دبي، شوري و EC در فصل بهار بودند. به نظر مي‌رسد نوسانات اين فاكتورهاي محيطي با تأثير بر شرايط زيستگاه عامل تغييرات ريختي گونه Baetis vernus (تغييرات صفات حركتي و غيرحركتي با تغيير شرايط زيستگاه) در طول رودخانه كرج باشد. تحليل‌ها در خصوص دوريختي جنسي گونه Baetis vernus نشان داد صفات بين دو جنس نر و ماده تفاوت نداشتند.