طراحي مدل سيستماتيك طفره‏روي سازماني: پيشايندها و پيامدها

ريشه اغلب مشكلاتي كه سازمان‏ها در زمينه كاهش بهره‏وري منابع انساني با آن مواجه‏اند و نيز افزايش شكايت ارباب‏رجوعان از اتلاف زياد وقت در دريافت خدمات از سازمان‏هاي دولتي را مي‏توان در رفتارهاي ضدتوليد به‌ويژه طفره‏روي سازماني جست‌وجو كرد. پس، پي بردن به عواملي كه باعث شكل‌گيري طفره‏روي در سازمان مي‏شود و تلاش در جهت رفع آن‌ها داراي اهميت فراوان است. اين مقاله، مبتني بر پژوهشي كيفي، با استفاده از راهبرد مفهوم‌سازي داده‌بنياد، به مطالعه عوامل مؤثر بر شكل‌گيري طفره‏روي و پيامدهاي آن در سازمان‏هاي دولتي مي‏پردازد. در اين زمينه با 17 تن از متخصصان، شامل مديران سازمان‏هاي دولتي شهر سيرجان و اعضاي هيئت‌علمي دانشگاه‏ها، به عنوان نمونه آماري، به شيوه هدفمند و به روش نيمه‌ساختاريافته مصاحبه شد و متون مصاحبه در سه مرحله كدگذاري باز و محوري و انتخابي مورد تحليل قرار گرفت. بر اساس مدل طراحي‌شده مخرب‌هاي ساختاري و رفتاري كار فرهنگ طفره‌روي را ايجاد مي‌كند و در كنار اين فرهنگ فضاي طفره‌روي، كه شامل فضاي مجازي و فضاي نامناسب فيزيكي كار و روابط غيردوستانه و بحث‏هاي سياسي است، همراه شرايط تقويت‌كننده‌اي مانند عدم شايستگي مديران و مشكلات جسمي و روحي كاركنان منجر به طفره‌روي سازماني مي‌شود و در نهايت طفره‌روي سازماني پيامدهاي منفي فراواني براي فرد و گروه و سازمان در پي خواهد داشت.