واكاوي مقوله مجازات ميل كشيدن و نابينا كردن نخبگان سياسي از سلجوقيان تا قاجار

Analysis of the catogery of punishment and blinding the political elites from Saljooqian to Qajar

از اقدامات مهم و حياتي هر سلسله ايجاد امنيت و ثبات است. در ايران نيز سلسله‌هاي حكومتگر براي برقراري امنيت و تداوم سياسي اقداماتي را انجام مي‌دادند و طبيعتاً پديده‌هايي چون شورش‌هاي اجتماعي و يا اقداماتي كه امنيت شخص شاه را به خطر مي‌انداخت مجازات سختي را در پي داشت. يكي از اين مجازات كه غالباً در مورد شاهزادگان ياغي به اجرا درمي‌آمد، مجازات ميل كشيدن و نابينا كردن بود كه در منابع متقدم ايران دوره‌ي اسلامي و قبل از آن بسيار به چشم مي‌خورد. اين نوع شكنجه تا اواسط دوره‌ي قاجار ادامه پيدا كرد. با بررسي شرايط سياسي و فرهنگي در تاريخ ايران مي‌توان گفت كه ازآنجاكه شخص شاه مبدأ اكثر تصميم‌گيري‌ها بود و دستگاه قضايي مدرن وجود نداشت اكثر مجازات بدون ضابطه مشخص و به شيوه‌هاي گوناگون از سوي شاه اجرا مي‌شد. اين مقاله با الگو گيري از نظريه مراقبت و تنبيه ميشل فوكو مي‌كوشد تا ضمن رمزگشايي تاريخي روند مجازات ميل كشيدن، فرضيه زير را تعيين تكليف كند كه به نظر مي‌رسد با توجه به ميزان ناامني و شورشي كه در آن برهه وجود داشت اين شيوه (با معيارهاي فرهنگي گذشته) در پيشگيري از شورش و ناامني توسط شاهزادگان امري منطقي به‌حساب مي‌آمده است. پژوهش تاريخي حاضر، به روش توصيفي - تحليلي انجام ‌گرفته است.

One of the most important and vital measures of any series is to create security and stability. Similarly, in Iran, dynasties took steps to establish security and political stability. Hence, activities such as social unrest that endangered the security of the Shah were severely punished. Among these punishments, which were often applied to rebellious princes, were abacination and blinding, which are noted recurrently in the early Iranian references of the Islamic period and before. These types of torture continued until the middle of the Qajar period. Via examining the political and cultural circumstances in the history of Iran, it can be inferred that since the Shah himself was the actual decision-maker and there was no modern judiciary, most of the punishments were executed on behalf of the Shah without any specific rules. While decoding the history of abacination, this article attempts to draw on Michel Foucault's theory of care and punishment to determine the hypothesis that considering the degree of insecurity and rebellion that existed at that time (By the cultural standards of the past) it was a logical reaction against princes to prevent rebellion and insecurity. The present historical study was completed through descriptive-analytical research method..