تبيين روابط قدرت در تهيه و اجراي طرح‌هاي توسعه شهري؛ نمونه مطالعاتي طرح توسعه دانشگاه تهران

Explaining Power Mechanism in the Preparation and Implementation of Urban Development Plans; The University of Tehran Development Plan as a Case Study

امروز با گسترش شهري‌شدن، بيش‌ازپيش شاهد فضامند شدنِ منطقِ رقابتي و توسعه در جهان پيرامون هستيم. به بياني ديگر مي‌توان گفت آنچه در قالب انواع طرح‌ها و برنامه‌ها بدان‌ها برخورد مي‌كنيم، به‌نوعي نمايندۀ منطقِ نامبرده تلقي مي‌شود. به‌عنوان مصداقي از اين طرح‌ها و برنامه‌ها، اين نوشتار به ترسيم فضاي منازعه شكل‌گرفته پيرامون محدوده طرح توسعه دانشگاه تهران با بهره‌گيري از روش كيفي گرانددتئوري مي‌پردازد. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد، به‌واسطه در هم تنيدگي عقلانيت آكادميك و شبكه‌هاي قدرت، دانشي كه دغدغۀ خير عمومي دارد، توليد مي‌شود و مسئله را كه در اينجا ضرورت بخشي به ايجاد دانشگاه سبز، كارآفرين و هوشمند است، خلق مي‌كند. به‌طور هم‌زمان اين دانش خاص توليدشده توسط روابط قدرت مشروعيت بخشي مي‌شود. اينجاست كه منطق توسعه در فرم فضايي خاصي بازتوليد مي‌شود. يكي از وجوه اشتراك اين فضامندي در مفهوم عام منطق توسعه، انواع سلب مالكيت‌ها و برون‌راني‌هاست. اين سلب مالكيت در كنار همۀ اعمال قدرت‌ها، مقاومت‌هايي را از سوي اهالي محله وصال در پي دارد. در نهايت مجموعه اين نيروهاي متكثر دخيل و شكل‌گرفته حول طرح توسعه دانشگاه تهران ترسيم‌شده و با اتكا به روش‌شناسي نسبت ادعاهاي طرح مذكور با ميدان واقعيت سنجيده مي‌شود.

Today, with the spread of urbanization, we witness more and more the space of competitive logic and development in the world around us. In other words, it can be said that what we deal with in the form of various plans and programs is considered representative of the mentioned logic. As an example of these development plans and programs, this article uses the qualitative grounded theory method. It describes the conflict space formed around the University of Tehran's development plan. The research findings show that in this field, through an intertwining of academic rationality and power networks, the knowledge concerned with the public good is produced and creates the issue necessary here to develop a green, entrepreneurial, and Entrepreneur university. At the same time, this particular knowledge generated by power relations is legitimized. This is where the logic of development is reproduced in a specific spatial form. One of the commonalities of this spatiality in the general concept of development logic is the types of dispossession and gentrification. This expropriation, along with all the exercise of power, leads to resistance from the residents of the Vesal neighborhood. Finally, the set of these multiple forces is drawn around the University of Tehran's development plan. The relationship between the plan's claims and the reality field is measured using the methodology.