بررسي تطبيقي كاركردهاي دين از ديدگاه علامه طباطبائي و ماكس وبر

دين پرمسئله‌ترين و گسترده‌ترين پديده اجتماعي است. انديشمندان بسياري به بررسي اين پديده در ابعاد مختلف پرداخته‌اند. نگاه كاركردگرايانه به دين مي‌تواند پاسخگوي بسياري از مسائل نوپديدار از اصل و اساس دين باشد. از ميان جامعه‌شناسان ماكس وبر با نگاهي كاركردگرايانه توانسته ‌است براي دين برخي از كاركردها را برشمارد. هرچند كه با ديدي تقليل‌گرايانه به دين نگريسته و كاركرد دين را منحصر در دنيا و بعد جسماني انسان كرده ‌است. در مقابل، علامه طباطبائي انديشمند اسلامي، در ضمن تبيين عقلاني از دين، با نگاهي گسترده‌تر به دين و ابعاد كاركردي آن پرداخته ‌است. در بررسي تطبيقي نظرات اين دو انديشمند، گرچه مباني نظريشان اعم از هستي‌شناسي و انسان‌شناسي با هم تفاوت چشم‌گيري دارد؛ اما هر دو انديشمند با رهيافت معناگرايانه، دين را پاسخي به چالش بي‌معنايي زندگي مي‌دانند. اينكه دين مي‌تواند تصويري از هستي ارائه دهد كه رنج‌ها را توجيه كند و خدايي عادل براي انسان نمايان كند؛ وجه مشترك هر دو انديشمند است. كاركرد مشترك ديگر دين از نظر اين دو انديشمند تأثير گزاره‌هاي آن بر رشد اقتصادي است.