ارزيابي تناسب اراضي جهت كشت آبي و ديم كلزا با استفاده از روش تركيبي فازي-سلسله مراتبي در شهرستان جيرفت

شناسايي پتانسيل اراضي براساس منابع محيطي موجود در هر منطقه نظير اقليم، خاك و توپوگرافي اولين گام در توسعه نظام كشاورزي پايدار است. براي اين منظور، در اين پژوهش تناسب اراضي شهرستان جيرفت، جهت كشت ديم و آبي كلزا با استفاده از روش فازي-سلسله مراتبي در سيستم اطلاعات جغرافيايي مورد مطالعه قرار گرفت. از اين رو در ابتدا وزن و اهميت لايه هاي اطلاعاتي شامل اقليم (دما، بارش، درجه روز رشد)، توپوگرافي (شيب، ارتفاع)، خاك (شوري، قليايت و نوع خاك) به همراه دسترسي به منابع آبي، براساس روش تحليل سلسله مراتبي، به طور جداگانه جهت كشت آبي و كشت ديم كلزا به دست آمد. سپس لايه هاي اطلاعاتي مطابق با نيازمندي هاي محيطي محصول كلزا، در محيط سيستم اطلاعات جغرافيايي طبقه بندي و فازي شدند. در نهايت هم پوشاني لايه ها با ضرب وزن به دست آمده از روش سلسله مراتبي در لايه هاي فازي شده، صورت گرفت. در نهايت نقشه تناسب اراضي كشت آبي و كشت ديم كلزا به صورت جداگانه تهيه و طبقه بندي گرديد. نتايج ارزيابي تناسب اراضي جهت كشت آبي كلزا نشان داد كه 14.7، 24.75، 21.61، 26.02 و 12.91 درصد از كل سطح اراضي موجود در محدوده مورد مطالعه، به ترتيب در طبقات بسيار مناسب، مناسب، تناسب متوسط، تناسب كم و نامناسب، قرار گرفته اند. هم چنين نتايج ارزيابي تناسب اراضي جهت كشت ديم كلزا نشان داد كه 12.65، 18.46، 24.4، 22.82 و 21.76 درصد از كل سطح اراضي موجود در محدوده مورد مطالعه، به ترتيب در طبقات بسيار مناسب، مناسب، تناسب متوسط، تناسب كم و نامناسب، واقع شده اند. در اين طبقه بندي، عوامل دسترسي به منابع آب جهت كشت آبي و بارش جهت كشت ديم، عوامل اصلي محدود كننده رشد كلزا بودند. اين نتايج مي تواند براي سياست گذاران و كشاورزان، جهت طراحي الگوي كشت مناسب مفيد واقع شود.