بررسي چگونگي و ميزان نمود عناصر هويّت ملي - مذهبي در كتاب هاي نونگاشت فارسي متوسطة اول و دوم

Evaluation of how and identity elements of the national-religious in Persian books of first and second high school

كتاب‌هاي درسي يكي از مهم‌ترين منابع يادگيري، آموزش و تقويت هويّت ملّي و مذهبي هستند. در اين ‌ميان كتاب‌هاي فارسي با توجّه به گنجايش آنان و بهره‌گيري از انواع مختلف نوشته اعم از نثر، شعر، نمايش‌نامه، داستان و خاطره و ... مي‌توانند نقش مهمي در تقويت عناصر هويّت ملّي و مذهبي ميان دانش‌آموزان به‌عنوان نسل آينده‌ ساز ايفا نمايند. هدف از پژوهش حاضر، تحليل محتوا و متن كتاب‌هاي فارسي نونگاشت دورة متوسطة اول و دوم از نظر ميزان توجه به عناصر هويّت ملّي و مذهبي است.در اين پژوهش، هويّت ملّي و ايراني به سه ريزمؤلّفة فرهنگ، تاريخ و قلمرو جغرافيايي - سياسي و هويّت مذهبي و اسلامي به دو ريزمؤلّفة ذاتي و پيامدي تقسيم شده است. جامعة آماري اين پژوهش 5 جلد كتاب فارسي نونگاشت متوسطة اول (هفتم ،هشتم و نهم )و متوسطة دوم (دهم و يازدهم) است.در اين پژوهش كه به روش تحليل محتواي كيفي و نمونه گيري هدفمند صورت گرفته است، تمامي متن هاي اين پنج جلد كتاب، موردِ بررسي قرارگرفت و نمود هر يك از اين عناصر در متن ها مشخص گرديد نتايج كليِ به‌دست‌آمده نشان‌مي‌دهد كه مجموعاً 204 مؤلفه ملّي و مذهبي در 5 جلد كتب نونگاشت فارسي متوسطة اول و دوم به‌كار رفته‌است كه از اين تعداد 122 واحد يا 59/80% را مؤلفه‌هاي مذهبي و 82 واحد يا 40/19% را مؤلفه‌هاي ملّي و ايراني تشكيل‌مي‌دهند. همچنين سهم مؤلفه‌هاي ملّي در كتاب‌هاي متوسطة اول 49 واحد يا 59/75% و در كتاب‌هاي متوسطة دوم 33 واحد يا 40/24% است. مؤلفه‌هاي مذهبيِ به‌كاررفته در كتاب‌هاي متوسطة اول 91 واحد يا 74/59% و در كتاب‌هاي متوسطة دوم 31 واحد يا 25/40% است

Textbooks are one of the most important resources of learning, teaching and reinforcing national and religious identity. Meanwhile Persian textbooks with regard to their capacity and using different kinds of writing including prose, poem, drama, story, memory and so on can play an important role in reinforcing components of national and religious identity among students who are forward generation. This research is aimed at analyzing the content and text of newly printed Persian textbooks for middle and secondary schools from the viewpoint of attention to the components of national and religious identity. The overall results show that totally 204 components of national and religious components have been included in the text of 5-volume Persian textbooks for middle and secondary school. Out of these numbers 122 units or 59/8 percent is composed of religious components and 82 units or 40/19 percent is composed of national and Iranian components. In addition, the share of national components included in middle school books equals 49 units or 59/75 percent and in secondary school this number equals 33 units or 40/24 percent.