واكاوي خشكي زاينده‌رود و پيامدهاي اقتصادي- سياسي آن بر جامعه كشاورزان شرق اصفهان

Analyzing Drought of Zayanderood and its Economic- Political Consequences on the Farmers of Eastern Part of Isfahan

خشكسالي و تأثيرات اقليمي، كم‌آبي را به بحران اساسي در پايداريِ حيات‌اقتصادي و سياسي بسياري از روستاها در مناطق خشك و نيمه‌خشك تبديل نموده است. درحال حاضر خشك‌شدن رودخانه زاينده‌رود از مهم‌ترين چالش‌هاي اصفهان است؛ كه علاوه بر تنش‌هاي اجتماعي سبب بروز بسياري از تأثيرات سياسي و اقتصادي نيز شده است و شعاع تأثيرات آن در شرق اصفهان بيش از ساير مناطق بوده است. از اين رو پژوهش كاربردي حاضر با هدف واكاوي خشكي زاينده‌رود و پيامدهاي اقتصادي- سياسي آن برجامعة كشاورزان شرق اصفهان با روش پيمايش انجام شد. جامعه آماري پژوهش سرپرستان خانوار كشاورز شرق اصفهان بودند(41000 =N)؛ كه بر اساس فرمول كوكران و با روش نمونه‌گيري تصادفي از نوع خوشه‌اي تعداد (380) نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. جمع آوري داده‌ها از طريق پرسش‌نامة محقق‌ساخته‌شده و تجزيه‌ و تحليل اطلاعات با روش تحليل‌عامليِ‌تأييدي و با استفاده از نرم‌افزار amos و Lisrel صورت گرفت. يافته‌هايِ تحقيق وجود تبعات اقتصادي- سياسي خشك‌شدن رودخانه زاينده‌رود را بر جامعه كشاورزان شرق اصفهان تأييد نمودند. و نتايج آزمون فريد‌من نشان داد كه از بين شش عاملِ در نظرگرفته شده، عاملِ قيمت املاك و مستغلات، در بالاترين رتبه(4/45 )كه ضريبِ إستاندارد و مقدار T محاسبه شدة تبعات اقتصادي و سياسي خشكي رودخانه زاينده‌رود در عامل‌هايي همچون قيمت املاك و مستغلات(71/.)، امنيت‌اقتصادي(87/.) و سرمايه‌سياسي(61/.)، كاهش چشم‌گيري در بين جامعه كشاورزان شرق اصفهان داشته، درعامل وابستگيِ كشاورزان به دولت (59/.)، افزايش و در عامل‌هايي همچون شيوة زيست‌مادي(73/.) و وضعيت‌اقتصادي(75/.) مردم نيز تغييرات واضح و آشكاري داشته است.

Drought and territorial effects have changed the aridity to a major crisis on the resistance of economic life of many villages in dry and semi dry areas. Now drying the Zayanderood river is one of the most challenges of Isfahan province that in addition to the social tensions has also caused the appearance of many political and socal effects.Its effects on rural areas especially in eastern part of Isfahan has been more than the other areas. So the present practical research was done with the purpose of analyzing drought of Zayanderood and its Economic-Political consequences on the farmers of eastern part of Isfahan through a survey. Statistical population of research was the farmers of east of Isfahan who were the householders (N=41000) that according to Cochran formula and by randomly cluser sampling 380 of them were randomly selected as the sample. Questionnaire wasmade by the researcher and data analysis was done through Confirmatory factor analysis method and use of Amos and Lisrel software. Findings of the study confirmed the existence of economic and political consequences of drought of Zayanderood river on the farmers population of east of Isfahan. The results of Friedman showed that among the six considered factors the factor of the real estate and land,s price is on the highedt rank (4.45) while the economic security is on the lowest rank (2.57). Finally, the results show that the standard coefficient and the amount of calculated T of the economic and political consequences of drought of Zayanderood have had remarkable decrease among the farmers of east of Isfahan in factors like the price of land and real estate (0.71), economic security (0.87) and political stock (0.61). In the factor of dependency of the farmers to the government there was an increase(0.59) and also there was clear changes in factors like the method of river life (0.73) and people,s economic condition (0.75).