چكيده فارسي :
مقدمه: ارگونومي به معناي تطبيق و سازگاري محيط كار، ابزار كار و شرايط كار با توانايي جسمي و رواني انسان مي‌باشد. بر اين اساس، فرهنگ ارگونومي بر خط مشي، اهداف و برنامه‌هاي ارگونومي تأكيد دارد. هدف از اين مطالعه سنجش ابعاد فرهنگ ارگونومي در ساختمان اداري مركز بهداشت شمال تهران، به روش دلفي و با استفاده از پرسشنامه خبره است.
روش كار: در اين پژوهش جهت سنجش ابعاد فرهنگ ارگونومي، از روش دلفي براي تدوين پرسشنامه خبره استفاده شد. معيارهاي ارزيابي بر اساس ابعاد مهندسي فاكتورهاي انساني تحت عنوان مدل ستاره 5 ضلعي و مدل فاكتورهاي فرهنگ‌سازماني تعيين گرديدند و زير معيارها بر اساس رويكرد ماكرو ارگونومي تعيين شدند. جهت معرفي مهم‌ترين شاخص‌ها، مبادرت به تشكيل تيم خبرگان به تعداد 15 نفر گرديد. بر اساس مهم‌ترين شاخص‌ها كه به روش دلفي تعيين گرديد، پرسشنامه، با 15 سؤال، تهيه و تدوين شد. روايي پرسشنامه به روش محتوايي و نيز پايايي به روش آزمون آلفاي كرونباخ با استفاده از نرم‌افزار SPSS 24 انجام گرديد. معيارهاي فرهنگ ارگونومي بر اساس فراواني پاسخ‌هاي منفي رده‌بندي گرديد. بيشترين فراواني پاسخ منفي نشان‌دهنده وضعيت نامناسب ارگونومي و كمترين فراواني نشان‌دهنده بهتر بودن نسبي شرايط فرهنگ ارگونومي مي‌باشد.
يافته ها: روايي پرسشنامه، به دليل تهيه ليست و پرسش از خبرگان به‌صورت محتوايي مورد تأييد مي‌باشد. همچنين با توجه به نرخ ضريب آلفاي كرونباخ كه معادل 77/0 است، پايايي پرسشنامه نيز مورد تأييد است. با توجه به نتايج حاصل از ارزيابي فرهنگ ارگونومي در اين مركز كه به‌صورت ميانگين درصد فراواني محاسبه شد، مي‌توان اذعان نمود از ميان 6 معيار اصلي ارزيابي، شاخص اطلاعات و ارتباطات با ميانگين امتياز 66 داراي بيشترين ميانگين امتياز منفي و شاخص‌هاي مديريت، كاركنان، طراحي تجهيزات، چيدمان محيط و ويژگي‌هاي شغلي به ترتيب با ميانگين امتيازهاي 58، 56، 54/67، 49/5 و 36/8 در رده‌هاي بعدي قرار گرفتند.
نتيجه گيري: بر اساس نتايج پرسشنامه فرهنگ ارگونومي و تحليل آن كه به روش دلفي و نظر تيم خبرگان تهيه شد مي‌توان اذعان نمود كه سطح فرهنگ ارگونومي در اين مركز كه بر اساس شاخص‌هاي مربوطه موردبررسي قرار گرفت، شرايط قابل قبولي ندارد. ضروري است تا با برگزاري دوره‌ها و سمينارهاي ارگونومي و به اشتراك‌گذاري كليپ‌ها، جزوات، پوسترها، دوره‌هاي آموزشي و تدوين دستورالعمل‌هاي ارگونومي به توسعه فرهنگ ارگونومي در سازمان كمك نمود.
چكيده لاتين :
Introduction: Ergonomics culture emphasizes ergonomics policies, goals, and programs that create behavioral, environmental, and structural reforms in the governing environment of the organization. The present study assesses the ergonomics culture dimensions in the North Tehran Health Center office building through the Delphi method and an expert questionnaire.
Material and Methods: The Delphi method was used to develop an expert questionnaire. The evaluation criteria were determined based on the engineering dimensions of human factors and the organizational culture factor model. Besides, the sub-criteria were specified based on the macro-ergonomics approach. In this case, the most critical sub-criteria were chosen using 15 experts and the Delphi method. Thus, a questionnaire was developed with 15 questions. The ergonomics culture criteria were classified considering the frequency of negative responses. The highest frequency of negative response demonstrated poor ergonomic status and vice versa.
Results: The results revealed that the maximum average negative score among the six principal evaluation criteria was related to the information and communication index at an average score of 66. The other criteria were ranked as follows: the management, staff, equipment design, environment layout, and job characteristics with average scores of 58, 56, 54.67, 49.5, and 36.8, respectively.
Conclusion: The ergonomics culture questionnaire was prepared and analyzed by an expert team using the Delphi method. According to the indices, the ergonomics culture level was unacceptable at the North Tehran Health Center. Thus, it is recommended to provide ergonomics courses and seminars, video clips, pamphlets, posters, and related courses. Also, training and development of ergonomics instructions can help establish an ergonomics culture in the organization to a significant extent.
