تحليل جغرافيايي كيفيت زندگي روستايي با تاكيد بر شاخص هاي كالبدي مطالعه موردي: روستاهاي شهرستان انزلي

Geographical analysis of rural quality of life with emphasis on physical indicators (Case study: the villages of Anzali city)

مفهوم كيفيت زندگي كه در چند دهه اخير، مورد توجه پژوهشگران و انديشمندان برخي رشته‌هاي علمي قرار گرفته است داراي ابعاد مختلفي بوده و نشان دهنده ميزان برخورداري و بهره مندي از ابزار مادي رفاه فردي و اجتماعي و همچنين توانمندي هاي افراد در زمينه‌هاي علمي و اجتماعي است كيفيت زندگي، امروزه به عنوان عنصري كليدي در سياست گذاري و بررسي سياست هاي حوزه عمومي مورد بحث قرار مي‌گيرد. هدف اين پژوهش، تحليل جغرافيايي كيفيت زندگي روستاهاي شهرستان انزلي با تاكيد بر شاخص هاي كالبدي است. روش پژوهش، توصيفي تحليلي و روش گردآوري اطلاعات، اسنادي و ميداني است. براي تحليل موضوع، از داده‌هاي سرشماري عمومي نفوس و مسكن سال 1395 و همچنين مطالعات ميداني در قالب داده هاي آماري هستند بنا بر اين 25 روستا بررسي شده اند. سنجش كيفيت كالبدي روستاها با بهره گيري از هشت شاخص و مدل Topsis انجام شده است. رابطه كيفيت زندگي روستاها با متغيرها با نرم افزار SPSS و آزمون همبستگي پيرسون محاسبه شد كه ميزان رابطه بين امتياز كيفيت كالبدي روستاها با فاصله از مركز شهرستان، 0/63-، با فاصله از منطقه آزاد تجاري-  اقتصادي انزلي، 0/62- و با تعداد جمعيت، 0/74 است كه در هر سه مورد رابطه بين متغيرها و كيفيت كالبدي روستاها، كاملا بارز و نشان دهنده رابطه معكوس و متوسط رو به بالاي كيفيت كالبدي روستاها با دو متغير فاصله از مركز شهرستان و منطقه آزاد تجاري -  اقتصادي و رابطه قوي مستقيم بين تعداد جمعيت و كيفيت كالبدي روستاها است و بدين ترتيب مي توان نتيجه گرفت كه در كيفيت كالبدي روستاهاي شهرستان بندر انزلي، سه متغير فاصله روستاها از مركز شهرستان (بندر انزلي)، فاصله از منطقه آزاد تجاري-  اقتصادي انزلي و اندازه روستاها (تعداد جمعيت) تاثير گذار هستند.

The concept of quality of life, which has been considered by researchers and thinkers in some scientific fields in recent decades, has different dimensions and represents the level of enjoyment and benefit from the material tools of individual and social well-being and also people's abilities in the scientific and social fields. Nowadays, quality of life as a key element in policy making and public policy review is discussed. The aim of this study is to analyze the quality of life in the villages of Anzali city with emphasis on physical indicators. In order to analyze the issue have been used the general population and housing census data of 2016 as well as field studies in the form of interviews, observations and completion of the questionnaire. Anzali city has 25 villages. The physical quality of all villages was examined using eight indicators and using the TOPSIS model, and the villages were ranked based on the continuous output of Tapsis and were classified into three levels. The relationship between the quality of life of the villages and the three variables of distance from the city center, distance from Anzali free trade-economic zone and the population of each village was calculated by Pearson correlation test. The relationship between the physical quality rank of the villages with the above three variables was 0.63, 0.62 and 0.74, respectively. The results indicated that in all three cases, the relationship between the variables and the physical quality of the villages is quite clear and demonstrates the inverse and intermediate upward relationship of the physical quality of the villages with two variables distance from the city center and free trade-economic zone. There is also a strong direct relationship between population size and physical quality of villages.