ارزيابي نقدهاي كتاب «پندار خدا» نوشته ريچارد داوكينز، بر برهان وجودي آنسلم

An Evaluation of the Reviews in Richard Dawkins’ “The God Delusion” on Anselm’s Ontological Argument

الحاد طبيعي بر دو مسئله «مفهوم خدا» و «حوزه تبييني علم و دين» بنا شده است. مفهومِ خداوند در لسان الحاد جديد با مفهومِ مطرح‌شده در اديان ابراهيمي بالاخص اسلام متفاوت است. همچنين علم و دين دو حوزه متفاوت‌اند و از حيث تبييني، تفاوت ماهوي دارند. از گذشته شيوه‌هاي گوناگوني براي اثبات وجود واجب به كار گرفته مي‌شده كه يكي از آنها ابتنا بر نفسِ «مفهوم وجود» است؛ يعني تبيينِ فلسفيِ وجود خدا به نحوِ «پيشيني». ريچارد داوكينز معتقد است كه «برهان وجودي» چيزي نيست جز بازي با كلمات و كانت اين برهان را رد كرده است. البته تقريري جديد نيز دكارت ارائه داد كه داوكينر كاملاً به آن تقرير بي‌اعتنا بوده است. اين نوشتار درصدد است عبارت داوكينز در كتاب پندار خدا را توضيح داده و نقد كند تا نشان دهد نقدي كه داوكينز به برهان هستي شناختي آنسلم وارد مي‌سازد، به هيچ وجه صادق نبوده و نوعي تلقي نازل از اين برهان به شمار مي‌آيد

The natural atheism is based on two items: “the concept of God” and “the explanatory realm of science and religion”. The concept of God in new atheism is different from that in Abrahamic religions, especially Islam. Besides, the science and religion are two different spheres and are, as far as explanation is concerned, essentially different. Since past, various methods have been used to prove the existence of the Necessary Being, one of which is founded on the very “concept of existence” itself; that is, the philosophical explanation of God’s existence a priori. Richard Dawkins maintains that the “ontological argument” is nothing except a word game, and Kant has rejected that argument. Descartes, however, presented a new exposition which was totally ignored by Dawkins. This article seeks to explain and review Dawkins’ statement in The God Delusion to show that Dawkins’ critique of Anselm’s ontological argument is by no means right and is a cheap reading of that argument.