مقايسه تاثير "آموزش فردي" و "آموزش همتا" بر كيفيت زندگي بيماران تحت همودياليز

Comparing the effect of "individual education" and "peer education" on the quality of life of hemodialysis patients

مقدمه و هدف: همودياليز وضعيت سلامت و نقش هاي فردي بيماران را تحت تاثير قرار داده و بر كيفيت زندگي آنان تاثير گذار است. بنابراين بررسي روش هاي مختلف آموزشي جهت بهبود كيفيت زندگي بيماران همودياليزي حائز اهميت است. اين پژوهش با هدف مقايسه تاثير آموزش فردي و همتا بر كيفيت زندگي بيماران همودياليزي انجام شد. روش كار:. در پژوهش نيمه تجربي حاضر، 32 بيمار همودياليزي از مراكز آموزشي درماني شهيد رحيمي و شهداي عشاير شهر خرم آباد به صورت در دسترس انتخاب و به صورت تصادفي ساده در دو گروه فردي و همتا قرار گرفتند. بعد از آماده كردن افراد همتا، 4 جلسه آموزشي توسط همتايان براي گروه آموزش همتا در طول يك ماه اجرا شد. آموزش فردي توسط پژوهشگر به مدت 15 تا 20 دقيقه در 4 جلسه طي يك ماه صورت گرفت. داده ها قبل از مداخله، بلافاصله بعد از مداخله و يك ماه پس از مداخله با استفاده از پرسشنامه مشخصات جمعيت شناختي و شاخص كيفيت زندگي فرانس و پاورس جمع آوري گرديد. تحليل داده ها با استفاده از آزمون آماري كاي-دو، آزمون دقيق فيشر و آزمون آماري تي مستقل در نرم افزار spss نسخه 23 انجام گرديد. يافته‌ها: بين ميانگين نمره كيفيت زندگي كل بيماران 2 گروه در طول زمان تفاوت معنا داري وجود داشت (P<0/001). همچنين بين ميانگين كليه ابعاد كيفيت زندگي بيماران در گروه آموزش فردي و آموزش همتا در طول زمان تفاوت معنا داري وجود داشت (P <0/001) .اين تغييرات از زمان قبل از مداخله تا بلافاصله بعد از مداخله معنا دار (P=0/45) نبود. ولي يك ماه بعد از مداخله افزايش معنا داري در ميانگين نمره كيفيت زندگي بيماران آموزش همتا در مقايسه با بيماران آموزش فردي وجود داشت (P=0/001) نتيجه‌گيري: بين ميانگين كليه ابعاد كيفيت زندگي بيماران آموزش فردي و آموزش همتا در طول زمان تفاوت معنا داري وجود داشت. لذا استفاده از آموزش همتا به عنوان روش مقرون به صرفه و در دسترس مي تواند در آموزش به بيماران همودياليزي موثر باشد.

Background and Aim: Hemodialysis affects the health status and individual roles of patients and affects their quality of life. Therefore, it is important to investigate different educational methods to improve the quality of life of hemodialysis patients. This research was conducted with the aim of comparing the effect of individual and peer education on the quality of life of hemodialysis patients. Methods: In this semi-experimental research, 32 hemodialysis patients from “Shahid Rahimi” and “Shohadaye Ashayer” educational centers of Khorramabad city were selected as available and then randomly divided into two individual and peer groups. After training the peers, 4 peer training sessions were conducted for the peer training group over the course of a month. Individual training was conducted by the researcher for 15 to 20 minutes in 4 sessions during one month. The data were collected before the intervention, immediately after the intervention and one month after the intervention using the questionnaire of demographic characteristics and quality of life index of France and Powers. Data analysis was done using chi-square test, Fisher's exact test and independent t test in Spss software version 23. Results: There was a significant difference between the average quality of life scores of the 2 groups of patients over time (P<0.001). Also, there was a significant difference between the average of all aspects of the quality of life of the patients in the group of individual education and peer education over time (P<0.001). These changes from the time before the intervention to immediately after the intervention were not significant (P=0.45). But one month after the intervention, there was a significant increase in the average quality of life score of peer education patients compared to individual education patients (P=0.001). Conclusion: There was a significant difference between the average of all aspects of the quality of life of individual education and peer education patients over time. Therefore, using peer education as a cost-effective and accessible method can be effective in teaching hemodialysis patients.