عنوان مقاله :
بررسي و نقد ديدگاه‌هاي دكتر اسماعيل راجي الفاروقي درباره اسلامي‌سازي علوم
عنوان به زبان ديگر :
Investigation and Review of the Views of Dr. Ismaʿil Raji al-Farouqi about Islamization of Sciences
پديد آورندگان :
قمي اويلي، محمد دانشگاه خوارزمي، تهران، ايران
كليدواژه :
فاروقي , اسلامي سازي علوم , نظام آموزشي سنتي , ميراث اسلامي , تمدن غرب
چكيده فارسي :
بحث اسلامي‌سازي علوم در جهان اسلام از مسائل مهم در عرصة علوم انساني است كه در چند دهة اخير ذهن بسياري از متفكران حوزة علم و دين را به خود مشغول كرده است. پژوهش در مباني و مبادي معرفت‌شناختي و روش‌شناختي ديدگاه‌هاي مطرح در حوزة علم ديني، يكي از نيازهاي اساسي متفكران عرصة علوم انساني و اجتماعي است. بحران‌هاي ناشي از علم‌گرايي و افراط در نظريات تعارض علم و دين در دو قرن اخير، همكاري علم و دين و به تبع آن امكان علم ديني و خداباور را با چالش و ترديد مواجه كرده است. فاروقي با تأكيد بر ميراث اسلامي و توجه به ضعف‌هاي نظام آموزشي سنتي و غربي، اسلامي‌سازي علوم را در گرو اصلاح نظام آموزشي و ادغام دو سيستم سنتي اسلامي و جديد غربي با محوريت اسلام مي‌داند. اهميت ديدگاه فاروقي در شناخت و تبيين ضعف‌ها و كاستي‌هاي نظام آموزشي اسلامي و نگاه آسيب‌شناسانه به علوم جديد است. ضعف نظرية فاروقي نيز در اين است كه وي در تلفيق ميراث اسلامي با علوم جديد نتوانسته راهكاري مناسب براي سازگار كردن اين دو سيستم ارائه دهد؛ همچنين نتوانسته روش‌شناسي مناسبي براي اجرايي كردن مراحلي كه در دستور كار قرارداده است، عرضه كند.
چكيده لاتين :
The islamization of the sciences in the Islamic world is among the important issues in the sphere of humanities that has occupied the minds of many thinkers in the realms of science and religion in a few recent decades. A research in the epistemological and methodological foundations and origins of well-known views in the sphere of religious knowledge is one of the basic needs of the thinkers in the spheres of humanities and social sciences. The crises arising from the scientism and extremism in views on science and religion in the last two centuries have challenged the cooperation of science and religion and, accordingly, possibility of religious and monotheist science. Farouqi stresses upon the Islamic heritage and pays attention to the weaknesses of the traditional and western educational system, and considers the Islamization of sciences dependent upon modification of the educational system and integration of the two traditional Islamic and modern western educational systems with the centrality of Islam. The importance of Farouqi's view is in recognizing and explaining the weaknesses and deficiencies of the Islamic educational system and the pathological view of the modern sciences. The weakness of Farouqi's theory is in the fact that he has not managed, in integrating the Islamic heritage and the modern sciences, to offer a proper method for reconciling those two systems. Similarly, he has not been able to offer a proper methodology for enforcing the steps he has defined as his agenda.
