تصحيح نام راويان كتاب طب‌ الائمه بر اساس كتاب‌ وسائل الشيعه و مستدرك‌ الوسائل

Correcting the Names of the Narrators of the Book of the Teb-ol-A’ima Based on the Books of Wasail al-Shi’a and Mostadrak al-Wasail

سابقه و هدف: كتاب طب ­الائمه منسوب به حسين و عبدالله مشهور به ابنابسطام از راويان قرن چهارم يكي از كتبي است كه به گردآوري احاديث طبّي پرداخته ­است. ازآنجايي‌كه نام كتاب بيانگر اين است كه صدور روايات آن از ائمۀ اطهار (ع) است؛ بررسي راويان اين كتاب، اهميت دارد. حرّ عاملي در كتاب تفصيل وسائل­ الشيعه إلي تحصيل مسائل­ الشريعه از جوامع حديثي شيعه و ميرزا‌ حسين ‌نوري در كتاب مستدرك ­الوسائل و مستنبط‌­ المسائل كه تكميل‌كنندۀ كتاب وسائل­ الشيعه است، احاديثي از كتاب طب­ الأئمه را در كتب خود نقل كرده‌اند. هدف از انجام اين پژوهش، تصحيح نام راويان در احاديث مشترك بين كتاب­هاي طب­ الائمه، وسائل­ الشيعه و مستدرك ­الوسائل است. روش كار: در اين پژوهش كه با روش توصيفي-تحليلي انجام گرفت؛ احاديثي كه بين كتاب‌هاي طب­ الائمه، وسائل­ الشيعه و مستدرك ­الوسائل مشترك بود، گردآوري شد و تفاوت‌هايي كه در نام راويان اين احاديث مشترك وجود داشت، بررسي شد. مؤلفان مقاله تضاد منافعي گزارش نكرده‌اند. يافته‌ها: در اين پژوهش مشخص شد كه نام هشت راوي بين چند نفر مشترك بود. دربارۀ پنج راوي توصيفي ذكر نشده؛ دو راوي مدح و يك راوي هم مدح هم ذم شده ­است كه اين توصيف‌هاي متفاوت براي راويان حاكي از يكسان‌ نبودن ويژگي‌هاي رجالي راويان است. همچنين يك روايت كه در نسخۀ كنوني كتاب طب­ الائمه وجود نداشت نيز مشخص شد. نتيجه‌گيري: در بررسي احاديث مشترك بين كتاب طب ­الائمه با كتاب ­هاي وسائل الشيعه و مستدرك­ الوسائل، تفاوت‌هايي در نام راويان ديده شد كه در اين پژوهش نام صحيح راويان مشخص شد و يك روايت نيز كه در نسخۀ كنوني كتاب طب‌ الائمۀ، موجود در نرم ­افزار جامع‌ الأحاديث نسخۀ 3/5، وجود نداشت، پيدا شد. درنتيجه، مي­توان اين پژوهش را مصحّح و مكمّل كتاب طب‌ الائمه منسوب به ابنابسطام دانست تا محققان بتوانند بهتر دربارۀ اين كتاب قضاوت نمايند.

Background and Objective: The book of Teb-ul-A’ima attributed to Hossein and Abdollah known as Ibna Bastam as the narrators of the fourth century, is one of the books that has collected medical hadiths. Since the name of the book indicates that its narrations have been stated by the innocent Imams (pbut), it is important to study the narrators of this book. Horre Ameli in the book Wasael al-Shia from the Shitte hadith collections and Mirza Hossein Nouri in the book Mostadrak al-Wasael which complements the book Wasael al-Shia, have quoted hadiths from the book of Teb al-A’ima in their books. The purpose of this study is to correct the names of the narrators in the common hadiths between the books of Teb al-A’ima, Wasael al-Shiah and Mostadrak al-Wasael. Methods: In this study, which was conducted by descriptive analytical method, hadiths that were common between the books of Teb-ul-A’ima, Wasael al-Shiah and Mostadrak al-Wasael were collected and the differences in the names of the narrators of these common hadiths were examined. The authors reported no conflict of interests. Results: In this study, it was found that the name of eight narrators were common out of the several narrators; about five narrators no description has been mentioned; two narrators have been praised and one has been both praised and reprimanded. These different descriptions related to the narrators indicate that the personal characteristics related to the narrators are not the same. Also, a narration that did not exist in the current version of Tab-ul-A’ima was identified. Conclusion: In examining the hadiths common between the book of Teb-ul-A’ima and the books of Wasael al-Shiah and Mostadrak al-Wasael, differences were found in the names of the narrators in this study and the correct name of the narrators was determined. Also a narration that is unavailable in the current version of the book of Tabal al-A’meh on the Jame’ ul-Ahadith software 3.5 was found. As a result, this study can be considered as a correction and complement to the book of Tab-ul-Aima attributed to Ibna Bastam so that researchers can better evaluate this book.